نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 4 صفحه : 481
اعجاز قرآن
بحث ما درباره وجوه اعجاز قرآن کریم بود. عرض کردیم که به طور کلی وجه اعجاز قرآن و نشانههای اینکه قرآن از افقی بالاتر از افق عادی یک انسان و یک بشر مثل حضرت رسول بالخصوص- یعنی با توجه به آن محیط- نازل شده است از دو جنبه است: یکی از جنبه لفظی و دیگر از جنبه معنوی، که عرض کردیم بهتر است این جور تعبیر کنیم: یکی از مقوله زیبایی و دیگر از مقوله فکری و علمی. در جلسه گذشته راجع به قسمت اول بحثی کردیم و اجمال مطلب این بود که قرآن از جنبه زیبایی لفظی که آن را به «فصاحت و بلاغت» تعبیر میکنند- و حتی این دو لفظ کافی نیست که این مفهوم را خوب تفهیم کند- یک وضع غیرقابل تقلید و غیرقابل انکاری دارد و اگر کسی با این مسأله فیالجمله آشنایی داشته باشد و مخصوصا کمی با معانی قرآن هم آشنا باشد، به خوبی و وضوح، یک زیبایی خاصی را در بیانات قرآن میبیند که نه قبل از قرآن در این زبان [1] چنین نحو بیان سابقه داشته است و نه بعد از قرآن قابل تقلید بوده است. حتی با کلمات خود پیغمبر اکرم- که الآن خطب ایشان هست- با اینکه از نظر فن فصاحت و بلاغت در درجه اول و سطح بالاست متفاوت است، اصلا دو جور است، دو سبک است. با کلمات امیر المؤمنین علی بن ابیطالب که شاگرد پیغمبر و شاگرد قرآن است [متفاوت است] و قاعده این است که کسی که در مکتبی بزرگ میشود اگر قدرت بیان و قلم داشته باشد باید شبیه باشد به آن مکتبی که در آن بزرگ شده است، معذلک نهجالبلاغه اصلا سبکش سبک دیگری است و هر جا که آیهای از قرآن
[1]. غیر این زبان را که اصلا نمیشود مقایسه کرد مگر از نظر معنی و محتوا.
نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 4 صفحه : 481