دیگر نظیری برای بایسنقر نیامده است، نه قبل از او کسی چنین خطّ ثلثی نوشته است و نه بعد از او کسی توانسته بنویسد. با اینکه علیرضا عبّاسی- که در زمان شاه عبّاس میزیسته- فوق العاده خطّاط خوبی است و نمونههای خطّش که اکنون در اصفهان یا در قم در مقبره شاه عبّاس هست فوق العاده زیباست، ولی [هرگز به پای بایسنقر نمیرسد.]

خود قرآن، یکی از جهات آیت بودنش از مقوله زیبایی یعنی فصاحت و بلاغت است، و یکی از بزرگترین عوامل جهانی کردن قرآن، عامل زیبایی یعنی فصاحت و بلاغت فوق العاده آن است.

غرض این است که گرایش به زیبایی و مظاهر زیبایی نیز یک گرایشی است در انسان.

4. گرایش به خلّاقیت و ابداع

یکی دیگر از گرایشها که گرایش چهارم است، خلّاقیت و ابداع است. این گرایش در انسان هست که میخواهد خلق کند و بیافریند، چیزی را که نبوده است به وجود بیاورد. درست است که بشر برای رفع حوائج زندگیاش هم به کار صنعت و خلّاقیت و ابداع پرداخته است، ولی همین طور که علم، هم وسیلهای بوده برای زندگی و هم خودش برای انسان هدف بوده است [خلّاقیت نیز چنین بوده است.]

مسألهای امروز مطرح است که آیا علم برای علم، یا علم برای زندگی؟ جوابش این است: هر دو، یعنی علم برای بشر، هم- به اصطلاح طلبهها- مطلوب بالذات است و هم مطلوب بالغیر، یعنی علم هم برای ذات خویش مطلوب است و هم [برای آن که] وسیلهای است برای حلّ مشکلات بشر. از آن جهت که علم و کشف حقیقت است مطلوب بالذات است، و از آن جهت که در عین حال قدرت است و توانایی و «توانا بود هر که دانا بود» و وسیلهای است برای حلّ مشکلات زندگی، مطلوب بالغیر است.

خلّاقیت نیز همین طور است. شما [1] در دانش آموزان، بهتر تجربه کردهاید و میدانید یک بچّه وقتی چیزی را خلق و ایجاد میکند چگونه به او سرور و فرح دست میدهد و احساس شخصیت در خودش میکند. وقتی «کار دستی» به او میدهید که