نظریه اسلام

نظر اسلام درست بر خلاف نظر مارکسیسم است. قرآن- همان گونه که در آغاز این بحث اشاره کردیم- جریان هستی را بر اساس حق میداند و حق را اصیل معرّفی میکند و در مقابل، هر چند باطل را نفی نمیکند امّا آن را اصیل نمیداند. از این رو قرآن به تاریخ خوشبین است و برای انسان اصالت قائل است. قرآن نمیگوید انسان فقط یک ابزار است و در مسیر یک جبر کور واقع شده است، چون برای ایمان اصالت قائل است. اسلام برای انسان یک گرایش ذاتی به صداقت و امانت و عدالت معتقد است. به تعبیر قرآن انسان حنیف است، حق گراست؛ یعنی میل به کمال و خیر و حق بالفطرة در او وجود دارد؛ در عین حال از آزادی و اختیار برخوردار است و لذا ممکن است از مسیر خودش منحرف شود و حق کشی کند، ظلم کند، دروغ بگوید؛ قرآن اینها را به صورت یک جریانهای موقّت میپذیرد.

پس در این بینش، باطل به عنوان یک امر نسبی و تبعی و به عنوان یک نمود و یک امر طفیلی مطرح میشود. ظلم که پیدا میشود از کجا پیدا میشود؟ از اینجا پیدا میشود که ستمگر، آن حسّ ملکوتی و خدایی خودش را به جای آنکه در مسیر خدایی ارضاء کند در مسیر غیر خدایی و شیطانی ارضاء میکند.

بطلان و شر از یک نوع تغییر مسیر پیدا میشود که لازمه مرتبه وجودی انسان یعنی مختار و آزاد بودن انسان است. حق اصیل است و باطل غیر اصیل، و همیشه بین امر اصیل و غیر اصیل اختلاف و جنگ است، ولی این طور نیست که حق همیشه مغلوب باشد و باطل همیشه غالب. آن چیزی که استمرار داشته و زندگی و تمدّن را ادامه داده حق بودهاست، و باطل نمایشی بوده که جرقّهای زده، بعد خاموش شده و از بین رفته است. فطرت بشر در همه جا حتّی در شوروی همین طور است. از آن ده میلیون کمونیستش که بگذرید که آنها هم شاید پنج میلیونشان اغفال شدهاند، اگر شما سراغ صد و نود میلیون دیگر بروید یک عدّه انسانهای فطری میبینید، یعنی مسلمان فطری، مسلمان بالفطرة، یعنی یک انسان سالم. اگر جامعهای به گونهای که مارکسیستها میگویند باشد: ظلمت بر نور بچربد، شر بر خیر بچربد، همه به همدیگر دروغ بگویند، همه به یکدیگر خیانت کنند، یک نفر تقوا نداشته باشد، یک نفر ایمان و