همچنین لغت «عدل» دو معنی متضاد دارد. اگر با کلمه «عنه» به کار برده شود معنایش عدول است. گاهی به طور شوخی میگویند فلان کس عادل است. بعد میگویید چطور به این آدم میگویید عادل است؟ میگوید مقصودم این است که عادلٌ عن الحق، یعنی عدول کرده از حق؛ چون عادل گاهی به معنی عدولکننده از حق میآید؛ در صورتی که در معنای دیگر، عادل یعنی کسی که استقرار پیدا کرده بر حد وسط و اعتدال. پس گاهی به معنی اعتدال میآید گاهی به معنی عدول.

کلمه قسط و قاسط هم همینطور است. خود قسط یعنی بهره، سهم، نصیب. اگر گفتیم که این شخص قسط خود را گرفته، یعنی حق خود، سهم خود، نصیب خودش را گرفته است. اگر آن را به وزن فاعل به کار ببریم یک معنا میدهد، به وزن مُفعِل (باب افعال) به کار ببریم معنای ضدش را میدهد. اگر بگوییم «مُقْسِط» یعنی برقرارکننده حق و عدالت؛ اگر بگوییم «قاسط» یعنی منحرف شونده و عدولکننده از حق و عدالت. در زبان عربی این خصوصیات هست که هر صیغهای یک معنایی میدهد و گاهی صیغههای مختلف معناهای متضاد میدهند؛ از جمله اینجاست.

اینجا که «قاسطون» میگویند یعنی عدولکنندگان، منحرف شوندگان. به اصحاب معاویه که قاسطین میگفتند به همین دلیل بود.

حدیثی است از پیغمبر اکرم که به امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرموده بود: یا عَلِی سَتُقاتِلُ بَعْدِی النّاکثینَ وَ الْقاسِطینَ وَ الْمارِقینَ. تو بعد از من با سه گروه خواهی جنگید:

ناکثین، قاسطین و مارقین. ناکثین از نَکثْ است. نکث یعنی باز شدن. اگر رشتهای را محکم کرده باشند بعد بازش کنند این را نکث میگویند. مقصود این است: گروهی هستند که ابتدا با تو پیمان میبندند بعد پیمان خودشان را نقض میکنند. اینها همان اصحاب جمل بودند، اصحاب عایشه و طلحه و زبیر، کسانی که قبل از دیگران آمدند با علی علیه السلام بیعت کردند بعد نکث عهد و نقض بیعت کردند. قاسطین یعنی گروه منحرفان که از اول منحرف بودند. مقصود گروه معاویه و اصحاب معاویه است که در صفین با حضرت جنگیدند. و اما مارقین یعنی خارجشوندگان، بیرون شوندگان. کلمه «مَرَقَ» در جایی گفته میشود که مثلًا تیری از کمانی به شدت بیرون میرود. مارقین مردمی از اصحاب خود علی علیه السلام بودند. مقصود خوارج است. آنها از اصحاب خود علی بودند؛ سر یک حادثهای که حادثه حکمیت بود به سرعت از او دور شدند و به سرعت خودشان را از اسلام جدا کردند.