نابود میشوید. عذابهای اخروی مسأله دیگری است. تا پیغمبری نیاید و اتمام حجت نکند و مردم مخالفت نکرده باشند عذاب اخروی نخواهد بود. وَ ما کنّا مُعَذِّبینَ حَتّی نَبْعَثَ رَسولًا [1]. قرآن میگوید که امکان ندارد ما مردمی را عقاب کنیم بدون آنکه پیغمبری فرستاده باشیم. پس وقتی که نوح دارد به آنها میگوید که یک عذابی در کمین شما هست و با دستورهایی که من میدهم آن عذاب تأخیر میافتد، معلوم است که عذاب دنیوی است که عکسالعمل قهری اعمال است نه عذاب اخروی، چون هنوز پیغمبری در میان آنها مبعوث نشده بوده، برای اولین بار نوح در میان آنها مبعوث میشود.

ویژگیهای یک مبلّغ دین

نکته دیگر این است: بعد نوح که از اکثریت مردم خودش مأیوس میشود، با خدای خود راز و نیاز میکند: خدایا من چنین کردم چنین گفتم. قرآن همان راز و نیازهای نوح با خدا درباره قومش را بازگو میکند. این برای آن است که نکاتی که در گفته نوح بوده است نکات آموزندهای است و از این جهت قرآن تکرار میکند که برای ما هم درس باشد. انسان با خدای خودش همه جور حرف میزند و همه چیز را باید در میان بگذارد؛ ولی اینکه قرآن برای همه مردم نقل میکند برای آن نکاتش است.

اولًا نوح به عنوان یک مبلّغ دین نشان میدهد که چگونه آدمی بوده و در واقع یک مبلّغ دین چگونه باید باشد. میگوید خدایا من شب و روز مردم را خواندم و از پا نایستادم. این «شب و روز، پیدرپی» آن پیگیری یک نفر داعی الی اللَّه و دعوتکننده به دین را نشان میدهد. این تأییدی است که قرآن دارد میکند؛ یعنی ببینید! نوح اینچنین بوده است. لجاج آن مردم در حدی بوده است که انگشتها را در گوششان میکردند که نشنوند، رداهایشان را به سرشان میکشیدند که چشمشان هم به قیافه نوح نیفتد. با همه اینها میگوید: خدایا! من انواع رنگها و شکلها را در تبلیغ به کار بردم. گاهی علنی، بلند، به صورت سخنرانی، بالای مثلًا تپهها میرفتم داد میکشیدم و برای عموم مردم اعلام میکردم: دَعَوْتُهُمْ جِهاراً. این یک نوع تبلیغ است که اثر مخصوص به خود دارد. ولی یک وقت هم هست که افرادی را به طور