به خوبی از آنها جدا بشوید، که به خوبی جداشدن همان است که در آیات دیگر نامش را «تمتیع» گذاشتهاند، یعنی نه تنها حقوق او را به وی بدهید، در حد امکان خودتان زائد بر حقوق زن مطلّقه هم یک چیزی از تمکن مالی بدرقه و همراهش کنید که سرشار از تمکن مالی از شما جدا بشود. بعد مسأله شهادت عَدلین را مطرح فرمود، و بعد موعظهای که «ذلِکمْ یوعَظُ بِهِ مَنْ کان یؤْمِنُ بِاللَّهِ». بعد هم مسأله تقوا و توکل، که در اینجور مسائل تا انسان تقوای الهی نداشته باشد و تا به خدا توکل نداشته باشد این وظایف را عمل نمیکند.

پس اینها که در خلال این آیات آمده است برای این است که زندگی خانوادگی هم- و بلکه بیشتر- نیاز به تقوا و توکل دارد. البته آیات تقوا و توکل اختصاص به زندگی خانوادگی ندارد، ولی اینکه در خلال آمده است برای این است که در این مسائل هم تقوا و توکل لازم است.

مدت عدّه

وَ اللّائی یئِسْنَ مِنَ الْمَحیضِ مِن نِسائِکمْ إنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلاثَةُ أشْهُرٍ وَ اللّائی لَمْ یحِضْنَ.

در آیات دیگر که در سوره بقره آمده است راجع به مدت عده که عده زن چقدر است، مشخص شده است که «وَ الْمُطَلَّقاتُ یتَرَبَّصْنَ بَانْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُروءٍ» زنهای مطلّقه سه «قُرء»- که درباره سه قرء بعضی گفتهاند سه «طُهْر» یا سه عادت- تربّص میکنند، یعنی باید سه عادت بعد از طلاق برای اینها پیدا بشود تا عدهشان تمام شود.

ممکن است زنی باشد که از سن حیض گذشته باشد؛ اصطلاحاً به او «یائسه» میگویند. ممکن است زنی باشد که از سن حیض نگذشته است ولی حائض نمیشود. این هم باز دو جور است؛ گاهی محل شک است، معلوم نیست که علت حائض نشدنش سن است یا یک بیماری؛ و گاهی محل شک نیست. زنهایی که حائض نمیشوند ولی قطعاً در سن حائض شدن هستند، آنها تکلیفشان این است که به جای سه عادت سه ماه عده نگه دارند. زنهایی که حائض نمیشوند ولی مورد شک است (در قدیم بالخصوص که شناسنامه نبوده و سن و سالها مشخص نبوده است، گاهی زنی احساس میکرد که عادت نمیشود، ولی نمیدانست که آیا به سن یأس رسیده است یا به علت یک بیماری است، که اینها را معمولًا میگویند:

«مسترابه» یعنی محل شک) درباره اینها هم قرآن میفرماید سه ماه عده نگه دارند: