هست ولی اگر دنیا را بخواهد از آخرت محروم است:

این به دنبالش میآید. هر کامل و ناقصی اینجور است.

بنابراین سابقین عبادتشان برای نعیمهای اخروی و برای نجات از عذاب اخروی نیست، قهراً آنها به جایی میرسند که دیگران نمیرسند ولی آنچه که دیگران میرسند آن هم به آنان داده میشود.

نعمتهای اصحاب الیمین

بحث ما در باره اصحابالیمین بود که خداوند به آنها چه نعمتهایی میدهد ... [1] و میوهای از نوعی که انتخاب میکنند. حال آن میوه چگونه میوهای است؟ حتی اگر بگوییم میوهاش مثلًا سیب است، سیبش چگونه سیبی است، چه تفاوتی [با سیبهای این دنیا دارد،] تفاوت را به ما به تعبیراتی گفتهاند. مثلًا این تعبیر با حسابهای دنیا جور درنمیآید که حریر آنجا حریری است که یک رشتهاش به تمام این دنیا میارزد. این برای فکر ما اصلًا قابل تصور نیست برای اینکه حساب آنجا با حساب اینجا متفاوت است، ولی ناچار باید با همین زبان دنیا به ما بگویند. آقای طباطبائی در اصول فلسفه مثل خوبی آورده بودند. البته ایشان در باره خدا این مثال را آورده بودند که چگونه انسان خدا را گاهی با مفاهیم سلبی میشناسد و خیلی چیزها را با مفاهیم سلبی [میشناسد] یعنی اول یک مفهوم ایجابی میآورد ولی بعد با یک مفهوم سلبی میخواهد آن را بفهماند. مثلًا یک بابای دهاتی که بزرگترین شهری که در عمرش دیده است فرض کنید شهر نیشابور است، به یک کسی که رفته است بزرگترین شهر دنیا مثلًا نیویورک را با تشکیلات و نظامات آن دیده است میگوید نیویورک چگونه جایی است؟ او میگوید «شهری است اما نه از این شهرها». او دیگر بیش از این نمیتواند بگوید، یعنی نمیشود به او فهماند که این شهر است، آن هم شهر است، ولی تشکیلات و نظاماتی آنجاست که اصلًا شباهتی با اینجا ندارد، مگر اینکه بگوید: «شهری است نه از این شهرها». با «نه از این شهرها» یک مقدار میشود عظمت آن را به او فهماند. راه دیگری نیست که بشود عظمت آن را به او