این طور داد. تا به من گفتند، با این که من خودم بهتر از دیگران میفهمم که او درست گفته اما حاضر نیستم خودم را بشکنم و بگویم: ببخشید، من اشتباه کردم، ایشان درست فرمودند، بلکه شروع میکنم به توجیه و تأویل کردن و میخواهم به هر نحوی شده حرف او را خراب کنم و حرف خودم را به کرسی بنشانم. این هم خودش درجهای از عناد است. در این صورت نمیتواند نماز من نماز درستی باشد در حالی که من اینقدر خودخواه و معاندم که حاضر نیستم نسبت به این که مسئلهای را دیگری بهتر از من جواب داده تسلیم باشم و [به اشتباه خود] اعتراف کنم.

حسادت هم همین طور است. پیغمبر اکرم فرمود: انَّ الْحَسَدَ لَیأْکلُ الْحَسَناتِ کما تَأْکلُ النّارُ الْحَطَبَ [1] حسد، حسنات انسان را میخورد آنچنان که آتش هیزم را؛ یعنی انسان حسناتی انجام میدهد و در دیوان اعمالش حسنات زیادی هست، بعد مرتکب یک حسادت میشود، تمام آنها محو و نابود میشود. در حدیثی پیغمبر اکرم در مورد بعضی از اعمال و اذکار فرمود: هرکس این عمل را مرتکب بشود یا این ذکر را بگوید، خداوند متعال برای او درختی در بهشت غرس میکند. یکی از حاضرین عرض کرد: یا رسولَ اللَّه! پس ما در بهشت خیلی درخت داریم. فرمود: بلی، اگر آتشی از اینجا نفرستید و آنها را آتش نزنید.

جزای عمل کافر

پس اگر کافر ایمان به خدا نداشته باشد و به قیامتی معتقد نباشد و کاری را برای عالم بالا انجام ندهد عملش بالا نمیرود، و اگر [اهل کتاب بود و] کاری را برای عالم بالا انجام داد ولی کفر عنادی و کفر جحودی داشت، خود این کفر جحودی عملش را بعد از این که مأجور بوده از بین میبرد، همین طور که اعمال ما را مثلًا حسادت از بین میبرد. اعمال خیری که [چنین کافری] مرتکب میشود اگر به قصد خدا نباشد و قصد قربت [در کار] نباشد توخالی و پوچ و سراب است؛ خیال میکند کاری کرده ولی وقتی که چشم به آن جهان باز کرد میبیند تمام این اعمالی که او آنها را خیر و مفید به حال خودش خیال میکرد، بیروح و بیمعنی و مرده است، اینها همه سراباند و او خیال میکرده آب است. دیگر وای به حال انسانی که کافر باشد،