�

شناخت تحلیلی قرآن

در این بخش میخواهیم به بررسی محتویات قرآن بپردازیم. البته اگر بنا باشد متعرض تکتک موضوعات قرآن بشویم مثنوی هفتاد من کاغذ خواهد شد. این است که ابتدا کلیات را طرح میکنیم و بعد به ذکر برخی از جزئیات میپردازیم.

قرآن درباره بسیاری از مطالب بحث کرده و در این میان روی بعضی از مطالب زیاد تکیه کرده است و روی بعضی دیگر کمتر. از جمله مسائلی که در قرآن مورد بحث قرار گرفته خدای جهان و جهان است. باید ببینیم قرآن خدا را چگونه میشناسد. آیا این شناسایی فیلسوفانه است یا عارفانه؟ آیا به سبک سایر کتابهای مذهبی نظیر تورات و انجیل است یا آنکه شکل مکاتب هندی را دارد؟ و یا اساساً از یک شکل و شیوه مستقل در شناسایی خدا برخوردار است.

یکی دیگر از مسائل مطرح شده در قرآن، مسئله جهان است. باید بررسی کنیم که دید قرآن درباره جهان چگونه است. آیا خلقت و جهان را عبث و بازیچه میداند یا آن را برحق میداند؟ آیا جریان عالم را بر اساس یک سلسله سنن و نوامیس میداند یا آن را بیقاعده و گزاف میشمارد آن طور که گویی هیچ چیز شرط هیچ چیز نیست.

از جمله مسائل کلی مطرح شده در قرآن مسئله انسان است. باید نظر قرآن را در مورد انسان تحلیل کرد. آیا قرآن درباره انسان با خوشبینی سخن میگوید یا دید