آنان دیده بودند که مردی که در تابوتی دربسته قرار گرفته و در قبری مدفون گشته بود بدون آنکه منفذی برای تنفس او قرار دهند، پس از مدتی که او را بیرون آوردند شروع به تنفس کرد، و پیدا بود که پس از قرار گرفتن در زیر خاک به اختیار خویش تنفس خود را متوقف ساخته و اینک آغاز نموده است.

در هرحال وقوع این گونه اعمال نمونههای زیاد دارد و تقویت اراده به وسیله تمرین، اگرچه تمرینهای غیرشرعی باشد، توجیه کننده تمام اعمال مزبور است.

بنابراین وقوع معجزه- که گفتیم کاری است که تنها برخلاف نوامیس طبیعت انجام میگیرد- با توجه به اینکه پیامبران با عنایت پروردگار نمونه کامل انسانها بوده و قویترین روحها و محکمترین ارادهها در آنان یافت میشود، بسیار سهل و آسان توجیه خواهد شد.

4. معجزه چگونه دلالت بر صدق ادعای آورنده آن دارد؟

منطقیین میگویند ما سه گونه دلالت داریم: 1. دلالت قراردادی 2. دلالت طبیعی 3.

دلالت عقلی.

«دلالت قراردادی» یعنی آنکه چیزی را نشانه چیزی قرار بدهند به طوری که اگر قرارداد خلافش میبود برخلاف دلالت میکرد. مثل دلالت الفاظ بر معانی.

«نان» به حسب قرارداد اسم این موجود خوردنی است و «آب» اسم آن آشامیدنی.

در حالی که اگر به عکس قرار داده بودند یعنی آب را به جای نان و نان را به جای آب وضع نموده بودند همان طور دلالت میکرد و هیچ اشکالی به وجود نمیآمد.

یعنی بین لفظ «آب» و آن مایع و بین نان و آن ماده خوردنی هیچ گونه رابطه ذاتی نیست.

و نیز مثل دلالت علائم راهنمایی. مثلًا دلالت چراغ سبز بر عبور آزاد یک دلالت قراردادی است و اگر آن را علامت «ایست» نهاده بودند همان طور دلالت میکرد.

آیا دلالت معجزه بر صدق نبوت بدینگونه است؟ یعنی خدا با مردم قبلًا قراردادی بسته است که هر وقت این اعمال را از کسی دیدند بدانند او از طرف من آمده است و هرچه میگوید راست است؟!

مسلّم این طور نیست، زیرا خداوند هرچه بخواهد به مردم برساند از طریق انبیا