این است معنای موضعگیری در مقابل حق. برای اینگونه افراد، هشدار دادن هیچ گونه ارزشی ندارد و به اصطلاح فقها اینها مقصرند نه قاصر.

خلاصه اینکه این طور نیست که هرکس که مسلمان نباشد پس کافر است، بلکه- چنانکه گفتیم- در اصطلاح قرآن کفر یعنی انکار، پوشانیدن، و «کافر» به کسانی اطلاق میشود که در مقابل فرستادگان حق و آورندگان دین خدا جبهه گرفتهاند و عکسالعمل مخالف نشان دادهاند و موضع منفی دارند.

البته ممکن است سؤال شود که کسانی که اصولًا اسلام و یا دین دیگری بر آنها عرضه نشده است و طبعاً نه مخالفتی نشان دادهاند و نه موافقتی، پس آنها چه نام دارند؟

جواب این است که بدون شک آنان مؤمن نیستند و احکام خاص مؤمن بر آنها مترتب نیست ولی در عین حال آیاتی از قبیل آیه مورد بحث نیز شامل آنها نمیشود، بلکه این دعوت انبیاست که سه گروه مؤمن، کافر و منافق را به وجود میآورد.

کفر مقدس

ضمناً این نکته را نیز متذکر میشویم که از آنجا که ریشه اصلی لغت «کفر» همان پوشاندن و مخالفت کردن و جبهه گرفتن است، گاهی در قرآن چهره مقدس به خود میگیرد یعنی در مورد جبههگیری در مقابل باطل به کار میرود، که از همه روشنتر در آیةالکرسی است:

لا اکراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَینَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَی فَمَنْ یکفُرْ بِالطّاغوتِ وَ یؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَک بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی ... [1]

اجباری در دین نیست. رشد و هدایت از گمراهی آشکار شده است.

هرکس که کافر به طاغوت گردد و به خدا ایمان آورد آن کس به دستگیره محکم متمسک گردیده است ...