ثانیاً این فلسفه بیش از اندازه فردگراست، تمام توجهش به فرد است، جنبه اجتماعی ندارد؛ یعنی هدف این فلسفه و این مکتب نجات دادن فرد است و بس. در این سیستم اخلاقی، عواطف باشکوه انسانی جای ندارد.

ثالثاً این فلسفه به نوعی مقاومت و نوعی رضا و تسلیم میخواند؛ مقاومت (البته مقاومت درونی) در برابر تأثیر حوادث (نه خود حوادث) و تسلیم در برابر آنچه به حکم طبیعت و یا تقدیر الهی چاره ناپذیر است. اراده خوب ارادهای است که از طرفی مقاوم باشد و از طرف دیگر با حوادث جبری و ضروری ستیزه بیهوده نکند.

ولی از نظر اخلاقی، این مقدار برای توجیه خوبی اراده کافی نیست. باید مقصدی خوب که خوبی خود را نه از ناحیه اراده ج بلکه ج از ناحیه دیگر داشته و بعلاوه آن مقصد، خوب فی نفسه باشد نه خوب برای من، و به عبارت دیگر مقصدی که خوب مطلق باشد نه خوب نسبی، در میان باشد.

اگر معنی اخلاق، دستورالعمل زندگی باشد به معنی اینکه هرکسی برای اینکه خوشتر و بهتر و نیرومندتر و با شخصیتتر زندگی کند باید آن دستورها را به کار بندد، دستورالعملهای رواقیون را میتوان اخلاق شمرد. و اما اگر اخلاق را به معنی رفتار با فضیلت و قابل تقدیس و متعالی بدانیم، آنچه رواقیون گفتهاند کافی نیست؛ زیرا آنچه رواقیون میگویند، خوب نسبی یعنی خوب برای همان فردی است که به کار میبندد، و حال آنکه قبلًا گفتیم که خیر و فضیلت آنگاه خیر و فضیلت است که نسبت به اشخاصْ متغیر نباشد.

اخلاق رواقی با اخلاق کلبی در بیاعتنایی و تأثیرناپذیری از حوادث اشتراک دارند. تفاوت در این است که اخلاق کلبی خوبی را در بینیازی عملی و ترک همه چیز میداند و از همه چیز کناره میگیرد و سگ زیستی و حیوان زیستی را توصیه مینماید، ولی اخلاق رواقی توصیه به کناره گیری و ترک عملی نمیکند؛ آنچه توصیه میکند بیتفاوت بودن در برابر اقبالها و ادبارهای حوادث است، نه گریز از آنها. لهذا رواقی مخالف بهره مندی از تمدن و مواهب حیات نیست؛ آنچه او مخالف آن است گرفتاری و اسارت به وسیله آنهاست.

کلبی مانند کسی است که از ترس گرفتاری به یک بیماری از محیط میگریزد و اما رواقی به جای گریز از محیط بیماری، در خود مصونیت طبی ایجاد میکند. اما