نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 22 صفحه : 52
بلکه به خاطر سختیهایی که در پی دارند [1] فلسفه اپیکور هرچند به نام فلسفه لذت معروف شده است ولی در حقیقتْ این فلسفه، فلسفه ضد رنج است؛ یعنی او خیر و فضیلت را در کم کردن رنج میداند.
بنابراین اینکه میگویند: او فضیلت را در حزم در جستجوی لذت میداند، باید گفت:
او فضیلت را در حزم در کاهش رنج میداند.
اپیکور میگوید:
بزرگترین خوبی حزم است. حزم حتی از فلسفه نیز گرانبهاتر است [2] در همه اینها توجه او به کاهش دادن رنجهاست. به همین دلیل به هیچ وجه نباید فلسفه او را فلسفه عیاشی و دم غنیمت شماری دانست.
اپیکور در مسئله لذت و یا به تعبیر صحیحتر در مسئله دوری از رنج، توجهش به لذات و آلام جسمانی است و بس. او به لذات روحی از قبیل لذات حاصل از علم و تحقیق یا از خیر اخلاقی یا از عبادت عارفانه، توجه و بلکه آشنایی ندارد. او میگوید:
اگر من لذتهای چشایی و لذتهای عشق و لذتهای بینایی و شنوایی را کنار بگذارم، دیگر نمیدانم خوبی را چگونه تصور کنم ... سرآغاز و سرچشمه همه خوبیها لذت شکم است؛ حتی حکمت و فرهنگ را باید راجع به آن دانست ... لذت روح عبارت است از تفکر درباره لذتهای جسم، و یگانه امتیاز آن بر لذتهای جسم این است که ما میتوانیم به جای تفکر درباره رنج به تفکر درباره خوشی بپردازیم. بدین ترتیب بر لذتهای روحی بیش از لذتهای جسمی تسلط داریم [3]
[1]. تاریخ فلسفه غرب، ج 1/ ص 473[2]. همان، ص 477[3]. همان، ص 475
نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 22 صفحه : 52