میکند بعد به پایش میکند. یک گیوه کهنه به پا میکند. میروند در زیرزمینها زندگی میکنند. خودشان را با مخدّرات سرگرم میکنند. مسئله هیپیگری و تحلیلش و اینکه ریشهها و راه علاجش چیست، خودش یک بحثی است که اگر زمانی مجال باشد دو سه جلسه باید روی آن بحث کرد و از مسائل مهم دنیای امروز است و ناشی از یک خلأ معنوی است، به این معنی که این نسل هیپی یک فکری برای خودش دارد و یک فکر اساسی هم دارد و آن این است که میگوید این تمدن امروز غرب پوچ است. شاید هم خودش نتواند درست تشریح کند که پوچی این تمدن در کجایش است. آیا تقصیر ماشین است و ماشین پوچ است؟ چرا ماشین پوچ باشد؟! علم پوچ است؟ علم که نمیتواند پوچ باشد. ولی این قدر میفهمد که آنچه امروز به نام تمدن وجود دارد پوچ است. هیپیگری یعنی پشت کردن به تمدنی که این نسل آن را پوچ تشخیص داده است. میبینید که به مشرق زمین، خصوصاً شرق دور رو آوردهاند؛ میگویند در شرق دور، در میان هندیها یک معنویتی، یک عرفانی وجود دارد. میخواهند بروند ببینند میتوانند در آنجا خودشان را اشباع کنند. از این ماشین و صنعت و تکنیک که چیزی ساخته نشد، برویم ببینیم در آنجا چیزی پیدا میشود یا نمیشود.

کمبود عواطف

مسئله دیگر مسئله کمبود عواطف است. آدمها شکل اجزاء ماشین را به خود گرفتهاند. این یک فقری است در بشر، وحشتناک. مادرها نسبت به فرزندها آنچنان که باید احساس محبت نمیکنند، همچنین فرزندها نسبت به مادرها و پدرها، برادرها نسبت به یکدیگر، تا چه رسد به همسایهها نسبت به یکدیگر، همشهریها نسبت به یکدیگر، و تا چه رسد به انسانی بهطور کلی نسبت به انسان دیگر. این مسئله امروز یک مسئله بسیار مهم است و داستانها در این زمینه هست.

یکی از دوستان فاضل و دانشمند ما چند سال پیش زخم معده داشت، به یکی از کشورهای اروپایی (ظاهراً اتریش) رفت چون پسرش آنجا بود، که هم پسرش را دیدن کرده باشد و هم در آنجا عمل کند. میگفت: روزی من و پسرم در یک رستوران بودیم و من تازه از بیمارستان مرخص شده بودم. نشسته بودیم پشت یک میز و پسرم مرتب بلند میشد و از من پذیرایی میکرد، چای میآورد، قهوه