خودم میزنم: این خودم هستم که این قدر پول دارم، این خودم هستم که امروز چنین غذایی خوردم. قرآن میگوید خودت را گم کردهای، او خود تو نیست، او یک چیز دیگر است، او طفیلی خودِ توست، او خودِ طفیلی توست نه خودِ اصیل تو.

وَ لاتَکونوا کالَّذینَ نَسُوا اللَّهَ فَانْسیهُمْ انْفُسَهُمْ [1] از آن کسان مباشید که خدا را فراموش کردند و خدا به عکس العمل این فراموشی- که قانون حق، قانون عمل و عکس العمل است- خودِ آنها را از یادشان برده، خودشان را فراموش کردهاند.

خودیادآوری ( خودیابی )

این است که در قرآن مسئلهای به نام «خود فراموشی»، آنهم خودفراموشی مذموم مطرح است. در مقابل، خودیادآوری است: ای انسان! خود را یاد بیاور.

خودیادآوری هم جز با خدایادآوری امکان ندارد، یعنی در منطق قرآن ایندو از یکدیگر جدا نیست؛ خدا را در یاد داشتن، خود را در یاد داشتن نیز هست. این حقیقتی است که حقیقت عبادت بازیافتن و پیدا کردن «خود» است اما نه این خود حیوانی بلکه آن خود حقیقی، خود ملکوتی. در عبادت و یاد خداست که انسان خود را پیدا میکند، خود را واقعاً باز مییابد. تعبیری بسیار عالی دارد امیرالمؤمنین علی علیه السلام، در غرر و درر آمُدی است، میفرماید: عَجِبْتُ لِمَنْ ینْشِدُ ضالَّتَهُ وَ قَدْ اضَلَّ نَفْسَهُ فَلایطْلُبُها [2] من تعجب میکنم از مردمی که وقتی چیزی را گم میکنند دستپاچه دنبال گمشدهشان هستند (انگشترش را گم میکند میگردد آن را پیدا کند، کتش را گم میکند میگردد پیدا کند، الاغش را گم میکند میگردد پیدا کند)، چطور اینها خودشان را گم کردهاند ولی دنبال این نیستند که خودشان را پیدا کنند؟! ای بیچاره که وقتی کتت را گم میکنی این همه دنبال این هستی که از کجا بروم پیدایش کنم، و از این و آن سراغ میگیری، ببین آیا خودت را پیدا کردهای؟ اگر خودت را گم کرده باشی از که میخواهی سراغ بگیری؟ چرا دنبال پیدا کردن خودت نیستی؟! میفرماید جای شگفتی است.