دنبال عزت و شرف است، و به این دلیل از دروغ باید پرهیز کرد که دروغ عجز و ناتوانی است. آدم دروغگو به دلیل احساس عجز و ناتوانی و زبونیای که در روح خودش میکند دروغ میگوید؛ یعنی محال است یک انسان در روح خودش احساس عزت و نیرو و شرف بکند و حاضر باشد یک کلمه دروغ به زبان خودش بیاورد.

از علی علیه السلام است: الْغیبَةُ جُهْدُ الْعاجِزِ [1] غیبت حداکثرِ کوشش آدمهای ناتوان است؛ یعنی یک آدم شریف، یک آدم قوی، یک آدمی که در روح خودش احساس عزت و قدرت و قوّت و شرف میکند، همان عزت و شرفش اجازه نمیدهد کاری چنین پست را، که پشت سر مردم بدگویی بکند. آدمهای خاک بر سر، ضعیف، زبون، ذلیل، عاجز و ناتوان هستند که وقت خودشان را به غیبت کردن میگذرانند و پشت سر این و آن بد میگویند. غیبت ناشی از عجز است.

عزت نفس در کلام امام صادق و امام علی علیهما السلام

امام صادق فرمود (در تحف العقول است): وَ لا تَکنْ فَظّاً غَلیظاً یکرَهُ النّاسُ قُرْبَک وَ لاتَکنْ واهِناً یحَقِّرُک مَنْ عَرَفَک [2] در معاشرت با مردم میانه رو باش؛ نه آن جور خشن و تندخو و بد اخلاق و بد برخورد باش که مردم از نزدیک شدن به تو خوششان نیاید، و نه آنقدر واهن یعنی ضعیف باش که هرکس با تو برخورد میکند تو را تحقیر کند. مؤمن نباید کاری بکند که در نظر دیگران تحقیر بشود. در وسائل از علی علیه السلام نقل میکند: لِیجْتَمِعْ فی قَلْبِک الْافْتِقارُ الَی النّاسِ وَ الْاسْتِغْناءُ عَنْهُمْ در آنِ واحد در قلب خودت باید دو حس متضاد را داشته باشی: من به مردم محتاجم، من از مردم بی نیازم. در چه خودم را محتاج فرض کنم و در چه بینیاز؟ فرمود: آن وقت که با مردم برخورد میکنی، سخن میگویی، به روی بیاعتنایی نباش، حرفهای تند و خشن و گوشهدار و زخمدار و خاردار به مردم نگو؛ نگو گور پدر مردم، هرکه هرچه میخواهد بگوید؛ سخنت نرم و ملایم باشد. اینجا فرض کن من محتاج آنهایم: