6 نظریه پرستش

وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْانْسَ الّا لِیعْبُدونِ [1].

یکی از نظریات در مورد اعمال اخلاقی بشر، نظریه «پرستش» است. میگویند آن سلسله از اعمال بشر که با افعال طبیعی [متفاوت است] [2] و همه افراد بشر آن کارها را تقدیس و ستایش میکنند و شرافتمندانه و انسانی و مافوق کارهای طبیعی میخوانند، از مقوله پرستش هستند. در نظریات سابق که قبلًا عرض کردیم، روشن شد که بعضی این گونه افعال را از نوع عاطفه و محبت میدانند و بعضی از نوع عقل و دانش و فهم و بعضی از نوع اراده قوی و بعضی ندای وجدان انسان و بعضی از مقوله زیبایی. حال عرض میکنم یک نظریه دیگر هم درباره طبیعت این گونه کارهای مقدس بشری هست و آن این است که این کارها از مقوله پرستش است، از مقوله عبادت خداست ولی عبادتی ناآگاهانه. مثلًا آن کسی که اعمال اخلاقی را از نوع زیبایی میدانست میگفت چون زیبایی منحصر به زیبایی محسوس نیست و زیبایی معقول هم زیبایی است، آن که کار اخلاقی میکند جمال و زیبایی عقلی کار