او را بزنند و یا در کوچه و بازار جلو او رابگیرند تا او دست کمک به سوی آنها دراز کند، او در دعای خود هنگامی که میگوید: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِنات دروغگو است، زیرا کسی که از کوچکترین متاع دنیوی نسبت به دیگران بخل بورزد چگونه ممکن است به آسانی برای دیگران تمنای بهشت و سعادت ابدی نماید؟.

در قرآن کریم، سوره مبارکه بقره، آیات زیادی هست در موضوع انفاق مال در راه خدا. انفاق و کمک به مستمندان و مصیبت زدگان و بلادیدگان در دنیا همیشه بوده و هست. موضوعی که قرآن مجید به آن اهمیت میدهد رعایت جنبههای معنوی و اخلاقی است، زیرا اگر رعایت جنبههای روحی نشود ممکن است زیان یک عمل از فایدهاش بیشتر باشد. جنبههای روحی که باید رعایت شود بعضی مربوط به افراد انفاق کننده است و بعضی مربوط به روح افراد مستمند و بیچارهای است که میخواهند از آن کمکها بهره ببرند. جنبه مربوط به روحیه انفاق کنندگان این است که باید خالی از هر نوع ریا و تظاهر و خودنمایی باشد، باید صرفاً جنبه همدردی داشته باشد، باید عمل انفاق صرفاً منبعث از ایمان و وجدان زنده و حساس شخص بوده باشد، که پیغمبر اکرم فرمود: «مثَل مسلمانان از لحاظ همدردی و حساسیت نسبت به یکدیگر مثَل یک بدن است که چون عضوی به درد میآید همه اعضای دیگر با تب و بیخوابی اظهار بیتابی میکنند.» عملی که منبعث از ریا و تظاهر باشد ضررش از فایدهاش بیشتر است. این است که قرآن مجید هرجا نام انفاق میبرد کلمه فی سبیل اللَّه را با آن توأم میکند؛ یعنی انفاقی که فقط برای رضای حق باشد نه برای ارضای جاه طلبی و نه در راه اطفای شهوات نفسانی.

و اما جنبه روحی طرف مقابل که باید رعایت شود این است که کمک و دستگیری نباید به صورتی درآید که شخصیت روحی طرف مقابل را خُرد کند:

یا ایهَا الَّذینَ امَنوا لاتُبْطِلوا صَدَقاتِکمْ بِالْمَنِّ وَ الْاذی کالَّذی ینْفِقُ مالَهُ رِئاءَ النّاسِ [1].

ای مردم با ایمان! از راه منت گذاشتن بر کسان و از راه آزار دادن به فقیران، اعمال خیر و انفاقات و احسانات خود را باطل و ضایع نکنید،