نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 22 صفحه : 128
پیدا میشود و زندگی را بر آنها دشوار و ناگوار میسازد. اصول زندگی موجب گشایش و آسایش و رفاه است، ولی قیود و تکلّفات موجب سنگین باری و ناراحتی است.
گفتیم که رسول اکرم صلی الله علیه و آله ساده لباس میپوشید و در عین حال به اصول نظافت و پاکیزگی مقید بود. هر روز صبح قبل از آنکه جامه و سر و صورت و موی خود را مرتب کند و در آینه خود را ببیند، از خانه بیرون نمیآمد. او نه نسبت به اصول نظافت لاقید بود و نه برای خود تکلّفاتی درست کرده بود که مدتی از وقت عزیز خود را صرف آن قیود و تکلّفات کند. ولی مردمی هستند افراطی و مردمی دیگر هستند تفریطی. یک دسته چنان پشت پا به قیود و حدود زدهاند که یکباره نسبت به همه چیز لاقید و لاابالی شدهاند، تنبلی و بیکاری را شعار خود قرار دادهاند. و دسته دیگر برعکس به قدری خود را در میان آداب و رسوم و عادات محبوس ساختهاند، هزارها قید برای غذا خوردن و هزارها قید برای جامه پوشیدن و هزارها قید دیگر برای معاشرتها و پذیراییها و مهمانیها و عروسیها و مسافرتها ساختهاند که زندگی را برای خود سنگین و ناگوار کردهاند؛ ساعتها باید وقت صرف کنند تا خودشان را به شکل یک عروسک بسازند تا بتوانند از خانه قدم بیرون نهند و بعد هم مثل یک موجود کاغذی و یا یک موجود شکستنی با هزاران قید و احتیاط راه بروند که قیود ساختگی درهم نریزد؛ سخن گفتنْ تکلّف، راه رفتن تکلّف، جامه پوشیدن تکلّف، پذیرایی و مهمانی تکلّف، نشستن و برخاستن تکلّف و بالاخره برای یک عده از مردم زندگی یکسره تکلّف شده است. رسول اکرم اجازه نمیداد که مجلس او صدر و ذیل و بالا و پایین داشته باشد؛ مخصوصاً دستور میداد که اصحاب و یاران حلقه و دایره وار بنشینند که مجلس بالا و پایین نداشته باشد. قرآن کریم میفرماید: در مجالس جاها را باز کنید [1]؛ یعنی مقید نباشید که یک نقطه معین را اشغال کرده باشید.
بهطور کلی مقید شدن به زندگی متکلّفانه ناشی از کوچکی روح و نداشتن شخصیت است. بعضی افراد در خود احساس حقارت میکنند و بعد میخواهند این حقارت را جبران کنند و برای خود در نظر دیگران شخصیتی اثبات کنند. این گونه