توبه

رسول خدا در آخرین خطبهای که برای مردم خواند و موعظه فرمود، بحثی راجع به توبه و بازگشت بنده از معصیت و گناه کرد، فرمود: هرکس یک سال قبل از مردنش توبه کند، خداوند توبه او را میپذیرد. بعد خودش فرمود: یک سال زیاد است و در کمتر از یک سال هم ممکن است؛ اگر در یک ماه قبل از مردنش توبه کند، خداوند توبه او را میپذیرد. با فرمود: یک ماه هم زیاد است و در کمتر از یک ماه هم ممکن است؛ اگر کسی یک روز قبل از مردنش توبه کند، خداوند توبه او را میپذیرد. باز فرمود: یک روز هم زیاد است و در کمتر از یک روز هم ممکن است؛ اگر کسی در یک ساعت قبل از مردنش توبه کند، خداوند توبه او را میپذیرد. باز فرمود: یک ساعت هم زیاد است و در کمتر از یک ساعت هم ممکن است. در این وقت فرمود:

اگر کسی یک لحظه قبل از مردنش توفیق توبه پیدا کند، خداوند توبه او را میپذیرد.

توبه رجوع و بازگشت واقعی بنده به سوی خداوند است، و البته ممکن نیست که بندهای واقعاً و حقیقتاً راه کج را که میرفته رها کند و به سوی راه راست و مستقیم بازگردد و از عمق باطن و روح خود به سوی خداوند بیاید- نه فقط به دلیل اجبار و اضطرار- و خداوند او را در جوار رحمت خود نپذیرد.

آن چیزی که رکن و اساس توبه را تشکیل میدهد، ندامت و پشیمانی از کار بد