راه میانه

وَ کذلِک جَعَلْناکمْ امَّةً وَسَطاً لِتَکونوا شُهَداءَ عَلَی النّاسِ وَ یکونَ الرَّسولُ عَلَیکمْ شَهیداً..

یکی از علامتهای مسلمانی، پیدا کردن راه معتدل و میانه است که میان راههای افراطی و تفریطی، میان تندرویها و کندرویهاست. جملهای در حدیث وارد شده است که: انَّ لَنا فی کلِّ خَلَفٍ عُدولًا ینْفونَ تَحْریفَ الْغالینَ وَ انْتِحالَ الْمُبْطِلینَ [1]. ائمه فرمودهاند در هر نسلی طبقه معتدلی وجود دارد که از طرفی جلو افراطکاری غلوکنندگان را میگیرند، تحریفاتی را که از ناحیه غلوکنندگان پیدا میشود نفی میکنند، و از طرف دیگر نسبتهایی را که مردم مبطل و مخالف ایجاد میکنند نفی میکنند؛ به عبارت دیگر هم جلو ضرر دوستان را میگیرند و هم جلو ضرر دشمنان را. ضرر تنها از ناحیه دشمن نمیرسد. گاهی از ناحیه دوست ضررهایی میرسد که خطرش از ضرری که از ناحیه دشمن میرسد بیشتر و بالاتر است. ما این هر دو قسمت را برای اینکه راه وسط و معتدل را بتوانیم پیدا بکنیم، از نظر مسئله مورد نظر خودمان یعنی مسئله انطباق اسلام با مقتضیات زمان بحث میکنیم: تندرویهایی