اصول دینی که ضد عقل است طردکردنی است، باید دورش افکند.

3. موضوع عمل و توجه به معاش و سعی و کار، آنهم به حد اعلی، به تعبیر قرآن جهاد و سخت کوشی و اینکه بهبود معاش هم عبادت است.

این سه اصل هر سه مستقیم از اسلام گرفته شد. بعد از جنگهای صلیبی و تماس شرق و غرب، بعد از آنکه با ارزشهای اسلامی آشنا شدند این سه اصل را از اسلام گرفتند و به نام اصلاحات در دین مسیح وارد کردندگو اینکه هنوز اینها را- مخصوصاً آن بخش اول را- بهطور کامل نتوانستهاند رعایت کنند.

گاهی در کتابهای تاریخ تمدن میخوانیم که یکی از علل تمدن اروپایی پیدایش مذهب پروتستان است. مذهب پروتستان مولود برخورد مسیحیت با اسلام و اقتباس اصول اوّلی اسلام است. یک علت اساسی و عمده تمدن اروپایی پیدایش مذهب پروتستان است؛ یعنی این اسلام است که مستقیماً در سرنوشت تمدن اروپایی تأثیر داشته است. حالا بعد چه دسیسههایی از طرف خود آنها به کار رفت، مستقیم یا غیرمستقیم، که افکار پلید خودشان را به ما دادند، جایشان را با ما عوض کردند، آنجایی که ما بودیم آنها آمدند، جایی که آنها بودند ما را بردند، یعنی افکار خودشان را به ما دادند و افکار ما را برای خودشان گرفتند، آن بماند. خوشبختانه اشخاص باانصافی در میان اروپاییها هستند.

شواهدی بر موضوعات سه گانه :

1. ارزش دادن به شخصیت انسانی

در این موضوعات که عرض کردم، مسئله ارزش شخصیت انسان، آیا احتیاج دارد که من از نظر قرآن برای شما بحث بکنم؟ احتیاج دارد که آیه «وَ لَقَدْ کرَّمْنا بَنی ادَمَ» [1] را بخوانم؟ احتیاج دارد که آیه «وَ اذا سَأَلَک عِبادی عَنّی فَانّی قَرِیبٌ اجیبُ دَعْوَةَ الدّاعِ اذا دَعانِ» [2] را برای شما بخوانم؟ آیا احتیاج دارد وَسْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ [3] را بخوانم؟