ما عرض میکنیم اینجور نیست که واقعیت به حسب استنباطها تغییر بکند.

میگویند:

در زمانی میگفتند مالکیت درست است و در زمان دیگر استنباطها تغییر کرد و گفتند مالکیت دزدی است.

این را به حساب تغییر گذاشتند. اینجور نیست. مالکیت یا حق است و در همه زمانها حق است- و آنچه حق است در همه زمانها حق است- یا دزدی است و از همان قدیم الایام دزدی بوده، نه اینکه در آن زمان دزدی نبوده حالا دزدی شده.

البته هیچ کس نمیگوید مالکیت مطلقاً حق است. باید بگوییم: شما مالکیت را تعریف کن. اگر گفت: هرکسی مالک چیزی است که خودش تولید کرده یا دیگری برای او تولید کرده یا اگر کسی چیزی را تولید کرد و بعد به شخص دیگری منتقل کرد، آن شخص دیگر مالک میشود؛ این [تعریف] یا درست است یا نادرست. اگر درست است، از همان صدهزارسال پیش درست بوده و اگر هم نادرست است، از همان صدهزارسال پیش نادرست بوده، نه اینکه در یک زمان درست بوده و در زمان دیگر نادرست. بله، چیزهای دیگری به نام مالکیت داریم که اینها هم اگر نادرست است، از همان صدهزارسال پیش نادرست بوده است.

اگر مثلًا گفتیم: اینکه یک آدم سرمایهاش و نیروی یک عده افراد دیگر را به کار بیندازد و با کمک این سرمایه و نیرو، ثروت جدیدی به دست بیاورد، آن سود اضافی به کار کارگر تعلق پیدا میکند نه به سرمایهای که در اینجا هست؛ اگر این حرف درست است، از صدهزارسال پیش درست بوده، منتها امروز این حقیقت را کشف کردهاند. در گذشته نمیدانستند، خیال میکردند که هم کار، مولّد سود است و هم سرمایه. همانطور که قدیم خیال میکردند آب یک عنصر بسیط است، بعد کشف کردند که خیر، آب یک عنصر مرکب است، نه اینکه در قدیم آب بسیط بود امروز مرکب شد. آب در صدهزارسال پیش هم مرکب بود ولی نمیدانستند و خیال میکردند بسیط است. امروز کشف کردند که از اول عالم، آب مرکب بوده.

اینجا هم عیناً همین جور است. خیال میکردند که سرمایه و کار، هر دو