خاتمیت

ما کانَ مُحَمَّدٌ ابا احَدٍ مِنْ رِجالِکمْ وَ لکنْ رَسولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِیینَ..

بحث دیشب ما به مناسبت بحثی که راجع به مقتضیات زمان میکردیم در اطراف خاتمیت بود. عرض شد که اساساً مسئله خاتمیت خود یک مسئلهای است که با زمان ارتباط دارد. نسخ شدن یک شریعت و آمدن شریعت دیگر بجای آن، فقط و فقط به زمان بستگی دارد و الّا هیچ دلیل دیگری ندارد. همه علما این را قبول دارند که رمز اینکه یک شریعت تا یک موقع معینی هست و بعد از طرف خدا نسخ میشود، تغییر پیدا کردن اوضاع زمان و به اصطلاح امروز مقتضیات زمان است. بعد این سؤال پیش میآید که اگر اینطور باشد پس باید همیشه با تغییر مقتضای زمان، شریعت موجود تغییر کند. بنابراین هیچ شریعتی نباید شریعت ختمیه باشد و نبوت نباید در یک نقطه معین ختم بشود.

جواب این سؤال را دیشب عرض کردیم که کسانی که این سؤال را میکنند در واقع دو چیز را با یکدیگر مخلوط میکنند. خیال میکنند معنای اینکه مقتضیات زمان تغییر میکند فقط و فقط این است که درجه تمدن بشر عوض میشود ولذا باید پیغمبری مبعوث بشود متناسب با آن درجه از تمدن یعنی پیشرفت علم و فرهنگ بشر. در صورتی که اینطور نیست؛ مقتضیات زمان به صرف اینکه درجه تمدن