بحثی که در این چند شب داشتیم در اطراف قوانین ثابت و قوانین متغیر بود. عرض شد بهطور کلی قوانین اصلی و قوانین فطری که اصول هستند، ثابت و لایتغیرند ولی یک سلسله قوانین هستند که مربوط به اوضاع و احوال و شرایط و محیط و زمان و مکاناند که فرع و شاخه میباشند. این فرعها و شاخهها متغیرند. در مقام مثال، کل قوانین مانند یک درخت است. درخت ریشه دارد، تنه دارد، شاخه دارد، شاخههای کوچک دارد، برگ دارد. ریشه و تنه درخت که اساس درخت را تشکیل میدهد، سالهای سال دوام دارد اما برگ هرسالی اختصاص به همان سال دارد و برای سال دیگر باقی نمیماند. این، تنه و ریشه است که هر سال این برگها را نتیجه میدهد.
این بحث راجع به قوانین بود و قاعده اقتضا میکند که امشب هم همان مطالب را دنبال کنم ولی دریغ است که مثل امشبی، یعنی شب نوزدهم ماه مبارک رمضان و شب احیاء و هم شب ضربت خوردن مولا علی علیه السلام بیاید و بحثی که انسان میکند هیچ گونه ارتباطی با مولای متقیان نداشته باشد.