به این وسیله یادآوری میکند که سراپرده هستی نیازمند به حقیقتی است که «قائم» به آن حقیقت باشد. آن حقیقت، تکیهگاه و نگهدارنده همه چیزهای محدود، نسبی و مشروط است. او بینیاز است، زیرا همه چیز دیگر نیازمند است. او «پُر» و کامل (صمد) است، زیرا همه چیز دیگر غیر از او از درون خالی است و نیازمند به حقیقتی است که درون او را از هستی «پر» کند.

قرآن کریم موجودات محسوس و مشهود را «آیات» (نشانهها) مینامد؛ یعنی هر موجودی به نوبه خود نشانهای از هستی نامحدود و از علم، قدرت، حیات و مشیت الهی میباشد. از نظر قرآن مجید سراسر طبیعت مانند کتابی است که از طرف مؤلّفی دانا و حکیم تألیف شده است و هر سطر بلکه هر کلمهاش نشانهای از دانایی و حکمت بیمنتهای مؤلف خود دارد. از نظر قرآن هر اندازه بشر با نیروی علم به شناخت اشیاء نائل گردد، بیش از پیش به آثار قدرت و حکمت و عنایت و رحمت الهی واقف میگردد.

هر علمی از علوم طبیعت در عین اینکه از یک نظر طبیعتشناسی است، از دیدهای دیگر و با نظری عمیقتر خداشناسی است.

برای آنکه با منطق قرآن درباره «طبیعتشناسی به منظور خداشناسی» آشنا شویم، به عنوان نمونه یک آیه از آیات بسیار قرآن را در این زمینه ذکر میکنیم:

إِنَّ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیلِ وَ النَّهارِ وَ الْفُلْک الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِما ینْفَعُ النَّاسَ وَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ ماءٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ بَثَّ فِیها مِنْ کلِّ دَابَّةٍ وَ تَصْرِیفِ الرِّیاحِ وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ بَینَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ [1].

همانا در آفرینش آسمانها و زمین، آمد و شد (گردش) شب و روز، کشتیهایی که به سود بشر دریا را طی میکنند، آبی که خدا از بالا فرود میآورد و بدین وسیله زمین مرده را از نو جان میدهد و انواع جاندارها را در روی زمین میپراکند، چرخش بادها و ابر که میان زمین و آسمان به کار گماشته شده است، نشانههایی بر وجود خداوند برای مردمی که تعقل و