هم فرموده: حکمت را هرکجا و در دست هرکس دیدید فراگیرید ولو در دست یک مشرک [1]، و هم فرموده است: دانش را بجویید ولو لازم باشد تا چین سفر کنید [2]، و نیز منسوب به اوست: از گهواره تا گور دانش بجویید [3].

پندارهای سطحی و یکجانبه در مسائل و همچنین تقلیدهای کورکورانه از پدران و مادران و تسلیم سنتهای موروثی شدن، از همین نظر که بر ضد روح تسلیم و حقیقتخواهی اسلامی است و موجب خطا و انحراف و دوری از حقیقت میشود، محکوم است.

خدا، واقعیت مطلق و مبدأ هستی

انسان موجودی واقعیتگراست. نوزاد انسان از ساعت اول زندگی که در جستجوی پستان مادر است، پستان مادر را به عنوان یک واقعیت جستجو میکند. تدریجاً که جسم و ذهن کودک رشد میکند به آنجا میرسد که میان خود و اشیاء تفکیک میکند، اشیاء را به عنوان اموری بیرون از خود و جدا از خود مینگرد. با اینکه رابط او و اشیاء یک سلسله اندیشه است، او از اندیشه به عنوان یک وسیله، یک رابطه عمل، استفاده میکند و میداند واقعیت اشیاء غیر از اندیشههایی است که او در ذهن خویش دارد.

واقعیتهایی که انسان از راه حواس خود درک میکند که مجموع آنها را «جهان» مینامیم، اموری هستند که خصوصیات ذیل از آنها جداناشدنی است.

1. محدودیت

موجودات محسوس و مشهود ما، از کوچکترین «ذرّه» تا بزرگترین «ستاره»، محدودند، یعنی به یک قطعه مکان خاص و به یک فاصله زمان خاص اختصاص دارند؛ در خارج آن قطعه از مکان یا آن امتداد از زمان وجود ندارند.