امثال اینها سازنده یک حیات سعادتمندانه جاوید است برای انسان. برعکس، بیایمانیها، بیاعتقادیها، باورهای غلط، خلق و خویهای پلید، خودخواهیها، خودپرستیها، خودبینیها، ظلمها، ستمها، ریاکاریها، رباخواریها، دروغ، تهمت، خیانت، غیبت، سخنچینی، فتنهانگیزی، امتناع از عبادت و پرستش خالق و امثال اینها موجب حیات بسیار شقاوتآلود برای انسان در جهان آخرت است.

رسول خدا صلی الله علیه و آله در تعبیر جالب خود فرمود: الدُّنْیا مَزْرِعَةُ الْآخِرَةِ [1] دنیا کشتگاه آخرت است. هر تخم بدی یا نیکی در دنیا بکارید در آخرت برداشت خواهید کرد.

همانطور که محال است انسان جو بکارد و گندم برداشت کند و یا خار بکارد و گل بچیند، حنظل بکارد و درخت خرما سبز شود، محال است که انسان در دنیا اندیشه بد، خلق و خوی بد، عمل و کردار بد داشته باشد و در آخرت سود بگیرد.

تجسّم و جاودانگی اعمال و مکتسبات انسان

از قرآن کریم و اخبار و روایات پیشوایان دینی چنین استنباط میشود که نه تنها انسان باقی است و جاوید میماند، اعمال و آثار انسان نیز به نحوی ضبط و نگهداری میشود و از بین نمیرود و انسان در نشئه قیامت تمام اعمال و آثار گذشته خود را «مصوّر» و «مجسّم» میبیند و مشاهده میکند. اعمال و آثار خوب با صورتهای بسیار زیبا و جالب و لذتبخش تجسم مییابند و به صورت کانون لذت و بهجت درمیآیند، و اما آثار بد انسان با صورتهای بسیار زشت و وحشتزا و مهیب و موذی تجسم مییابند و به صورت کانون درد و رنج و عذاب درمیآیند [2].

در اینجا به ذکر سه آیه از قرآن مجید و دو حدیث از رسول اکرم صلی الله علیه و آله اکتفا میکنیم. اما آیات:

1. یوْمَ تَجِدُ کلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَیرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَینَها وَ بَینَهُ أَمَداً بَعِیداً [3].