جامعهها و در همه دورهها و زمانها یکی بیش نیست. از نظر قرآن ادیان (به صورت جمع) وجود نداشته، دین (به صورت مفرد) وجود داشته است. همه پیامبران به یک دین و یک راه و یک مقصد اصلی دعوت میکردهاند:

شَرَعَ لَکمْ مِنَ الدِّینِ ما وَصَّی بِهِ نُوحاً وَ الَّذِی أَوْحَینا إِلَیک وَ ما وَصَّینا بِهِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی وَ عِیسی أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ ... [1] برای شما از دین همان را تشریع کرد که قبلًا به نوح توصیه شده بود، بعلاوه قسمتی که به تو- ای پیغمبر!- وحی کردیم و آنچه به ابراهیم و موسی و عیسی توصیه شد که دین را بپا دارید و در آن پراکنده نشوید ...

آیاتی از قرآن که دلالت میکند دین در همه زمانها و در همه منطقهها و در زبان همه پیامبران راستین الهی یک چیز است و اختلاف شرایع از نوع تفاوت نقص و کمال است، فراوان است. این منطق که دین ماهیتاً یکی بیش نیست، بر اساس این جهانبینی از انسان و جامعه انسان است که انسان نوع واحد است نه انواع، همچنان که جامعه انسان از آن نظر که یک واقعیت عینی است نوع واحد است نه انواع.

آینده جامعه ها

_ جامعهها و تمدنها و فرهنگهای امروزین را فرضاً مختلفالنوع و مختلفالماهیة ندانیم، مختلفالکیفیة، مختلف الشکل و مختلف اللون بودن آنها را نمیتوان انکار کرد. آینده جوامع بشری چگونه است؟ آیا این فرهنگها و تمدنها و این جامعهها و ملیتها برای همیشه به وضع موجود ادامه میدهند، یا حرکت انسانیت به سوی تمدن و فرهنگ یگانه و جامعه یگانه است و همه اینها در آینده رنگ خاص خود را خواهند باخت و به یک رنگ- که رنگ اصلی است و رنگ انسانیت است- درخواهند آمد؟

این مسئله نیز وابسته است به مسئله ماهیت جامعه و نوع وابستگی روح