هم او میگوید:

ثروت خستگیآور است، عقل و حکمت نور ضعیف سردی است، اما عشق است که با داداری خارج از حدود بیان، دلها را گرم میکند [1].

امروز غالباً دریافتهاند که سیانتیسم (علمگرایی محض) و تربیت علمی خالص، از ساختن انسانِ تمام ناتوان است. تربیت علمی خالص نیمه انسان میسازد نه انسان تمام (محصول این تربیت، ماده خام انسان است نه انسان ساختهشده)، انسان توانا و قدرتمند میسازد نه انسان بافضیلت، انسان تک ساحتی میسازد نه انسان چند ساحتی.

امروز همه دریافتهاند که عصر علم محض به پایان رسیده است و یک خلأ آرمانی جامعهها را تهدید میکند. برخی میخواهند این خلأ را با فلسفه محض پرکنند؛ بعضی دست به دامن ادبیات و هنر و علوم انسانی شدهاند. در کشور ما نیز کم و بیش پیشنهاد فرهنگ انسانگرا و مخصوصاً ادبیات عرفانی از قبیل ادبیات مولوی و سعدی و حافظ برای پر کردن این خلأ معنوی و آرمانی مطرح است، غافل از اینکه این ادبیات روح و جاذبه خود را از مذهب گرفته است. روح انسانگرایی این ادبیات همان روح مذهبی اسلامی است، وگرنه چرا برخی ادبیات نوین امروزی با همه تظاهر به انسانگرایی این همه سرد و بیروح و بیجاذبه است؟! محتوای انسانی ادبیات عرفانی ما ناشی از نوعی تفکر درباره جهان و انسان است که همان تفکر اسلامی است. اگر روح اسلامی را از این شاهکارهای ادبی بگیریم تفالهای و اندام مردهای بیش باقی نمیماند.

ویل دورانت از کسانی است که این خلأ را حس میکند و ادبیات و فلسفه و هنر را برای پر کردن آن پیشنهاد میکند، میگوید:

ضرر و خسرانی که متوجه مدارس و دانشگاههای ماست، بیشتر از نظریه