و از این که کسی در رکابش حرکت کند به شدت جلوگیری میکرد. قوت غالبش نان جوین و خرما بود. کفش و جامهاش را با دست خویش وصله میکرد. در عین سادگی طرفدار فلسفه فقر نبود؛ مال و ثروت را به سود جامعه و برای صرف در راههای مشروع لازم میشمرد؛ میگفت:

نِعْمَ الْمالُ الصّالِحُ لِلرَّجُلِ الصّالِحِ [1].

چه نیکوست ثروتی که از راه مشروع به دست آید برای آدمی که شایسته داشتن ثروت باشد و بداند چگونه صرف کند.

و هم میفرمود:

نِعْمَ الْعَوْنُ عَلی تَقْوَی اللَّهِ الْغِنی [2].

مال و ثروت، کمک خوبی است برای تقوا.

اراده و استقامت

اراده و استقامتش بینظیر بود؛ از او به یارانش سرایت کرده بود. دوره بیست و سه ساله بعثتش یکسره درس اراده و استقامت است. او در تاریخ زندگیاش مکرر در شرایطی قرار گرفت که امیدها از همه جا قطع میشد ولی او یک لحظه تصور شکست را در مخیلهاش راه نداد، ایمان نیرومندش به موفقیت یک لحظه متزلزل نشد.

رهبری و مدیریت و مشورت

با اینکه فرمانش میان اصحاب بیدرنگ اجرا میشد و آنها مکرر میگفتند چون به تو ایمان قاطع داریم اگر فرمان دهی که خود را در دریا غرق کنیم و یا در آتش بیفکنیم میکنیم، او هرگز به روش مستبدان رفتار نمیکرد؛ در کارهایی که از طرف