عناصری که یک ریاضیدان در استدلالات خود به کار میبرد؛ بعضی دیگر ارزش اقناعی دارد مانند مواد و عناصری که غالباً اهل خطابه در سخنان خود به کار میبرند که اگر موشکافی شود بسا که مورد تردید واقع شود، ولی مادام که شکافته نشده عملًا حرکتی ایجاد میکند؛ و بعضی صرفاً ارزش تهییجی و احساساتی دارد و بعضی ارزش دیگر.

ارزش اعجاز و کاربرد آن از نظر قرآن چیست؟

قرآن همانطور که آثار خلقت را «آیات خدا» و دلیل قطعی غیرقابل تردید بر وجود او میداند، معجزات انبیاء را نیز به عنوان آیات و بینات یاد میکند و دلیل قاطع و حجت مسلّم عقلی و منطقی بر صدق مدّعای آورنده آنها میشمارد.

قرآن درباره معجزه به تفصیل بحث کرده و تقاضای مردم را از پیامبران که بدون آیت و بینه تسلیم نمیشدند، تقاضایی معقول و منطقی دانسته و پاسخ مثبت و عملی پیامبران را به این تقاضاها در حد آیت و بینه خواستن- یعنی در حد معقول و منطقی که گواه بر صدق مدعای آنها باشد نه در حد «اقتراح» و دلبخواهی مردم که میخواهند از پیامبران و اعجازشان وسیله سودجویی و یا سرگرمی و تماشا بسازند- با آب و تاب فراوان نقل کرده و آیات بسیاری را به آنها اختصاص داده است. قرآن کوچکترین اشارهای ندارد که معجزه دلیل اقناعی است برای اذهان ساده و عامیانه و متناسب با دوره کودکی بشر، بلکه نام «برهان» روی آن گذاشته است [1].

جهت هدایت پیامبر

معجزه ختمیه به حکم اینکه کتاب است و از مقوله سخن و بیان و دانش و فرهنگ است، معجزه جاودانه است. معجزه کتاب تدریجاً وجوه اعجازش روشنتر میگردد. امروز شگفتیهایی از قرآن بر مردم زمان ما روشن شده که دیروز روشن نبود و ممکن نبود باشد. معجزه کتاب را اندیشمندان بهتر از مردم عوام درک میکنند.

معجزه ختمیه از آن جهت از نوع «کتاب» شد که این مزایای متناسب با دوره ختمیه