ه. خداوند متعال همانطور که واجب بالذات است واجب من جمیعالجهات است؛ از این رو محال است که موجودی قابلیت وجود پیدا کند و از ناحیه او افاضه وجود نشود و امساک گردد.

و. شُرور و بدیها یا خود از سنخ نیستیاند، مانند جهلها، عجزها، فقرها، و یا از سنخ هستیاند اما شریت آنها از آن نظر است که منشأ نیستیها میگردند مانند زلزلهها، میکروبها، سیلها، تگرگها و امثال اینها. هستیهایی که منشأ نیستیها میگردند، شریتشان از نظر وجود اضافی و نسبی آنها به اشیاء دیگر است نه از نظر وجود فینفسه آنها؛ یعنی هر چیزی که شر است، برای خود شر نیست، برای چیز دیگر شر است. وجود حقیقی هر شیء وجود فینفسه اوست؛ وجود اضافی و نسبی او امری اعتباری و انتزاعی است و لازمه لاینفک وجود حقیقی اوست.

ز. خیرات و شرور دو صف جداگانه و مستقل از یکدیگر را تشکیل نمیدهند، بلکه شرور لوازم و اوصاف لاینفک خیرات میباشند. ریشه شروری که خود از سنخ نیستی میباشند عدم قابلیت قابلهاست و به محض قابلیت قابل، افاضه وجود از ناحیه ذات واجبالوجود، حتمی و لایتخلّف است؛ اما ریشه شروری که از سنخ نیستی نیستند، لاینفک بودن و جداییناپذیری آنها از خیرات است.

ح. هیچ شری شر محض نیست؛ عدمها و نیستیها به نوبه خود مقدمه هستیها و خیرات و کمالاتاند؛ شرور به نوبه خود مقدمه و پله تکاملاند. این است که گفته میشود در هر شری خیری نهفته و در هر نیستی هستیای پنهان است.

ط. قانون و سنت: جهان هستی به حکم اینکه بر طبق نظام علّی و معلولی جریان دارد و آن نظام- چنانکه گفته شد- کلی است، بر اساس قوانین و سنن جریان مییابد. قرآن کریم به صراحت این مطلب را تأیید میکند.

ی. جهان همچنان که از یک نظام کلی لایتخلّف برخوردار است، در ذات خود یک واحد تجزیهناپذیر است؛ یعنی مجموع خلقت، یک واحد انداموار را تشکیل میدهد. پس نه تنها شرور و اعدام از خیرات و هستیها تفکیکناپذیرند، مجموعه اجزای جهان نیز به حکم اینکه یک واحد است و یک «جلوه» است، از یکدیگر جداییناپذیرند.

بنا بر اصول دهگانه فوق آنچه امکان وجود دارد، نظام معین کلی لایتغیر است؛ پس امر جهان دایر است میان این که موجود باشد با نظام معین و یا اصلًا موجود