از همه صریحتر و روشنتر مفاد آیه کریمه وعده خلافت الهی به اهل ایمان است که میفرماید:

وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیمَکنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یعْبُدُونَنِی لا یشْرِکونَ بِی شَیئاً [1].

خداوند نوید داده به آنان که ایمان آورده و شایسته عمل کردهاند که آنها را خلافت زمین دهد آنچنان که پیش از آنها به کسانی دیگر خلافت زمین داد، دینی را که خداوند برای آنها پسندیده است منتشر سازد و ترس آنها را تبدیل به امنیت نماید. مرا عبادت کنند و چیزی را شریک من قرار ندهند.

جمله آخر این آیه که ناظر به این است که آنگاه که حکومت حق و خلافت الهی برقرار میشود اهل ایمان از قید اطاعت هر جباری آزادند، به این صورت بیان شده که تنها مرا عبادت میکنند و شریکی برای من نمیسازند. از این معلوم میشود که از نظر قرآن هر اطاعت امری عبادت است؛ اگر برای خدا باشد اطاعت خداست و اگر برای غیرخدا باشد شرک به خداست.

این جمله عجیب است که فرمانبرداریهای اجباری که از نظر اخلاقی به هیچ وجه عبادت شمرده نمیشود، از نظر اجتماعی عبادت شمرده میشود. رسول اکرم فرمود:

اذا بَلَغَ بَنُو الْعاصِ ثَلثینَ اتَّخَذوا مالَ اللَّهِ دُوَلًا وَ عِبادَ اللَّهِ خِوَلًا وَ دینَ اللَّهِ دَخَلًا [2].

هرگاه اولاد عاص بن امیه (جدّ مروان حکم و اکثریت خلفای اموی) به سی تن رسد، مال خدا را میان خود دست به دست میکنند، بندگان خدا را بنده خود قرار میدهند و دین خدا را مغشوش میسازند.