3. نظریه برخی ماتریالیستها

گروهی دیگر آمدند گفتند اینطور نیست. آن اصل اساسی را در مورد مذهب قبول کردند که مذهب هم خاستگاه مادی و طبقاتی دارد ولی [گفتند] چه دلیلی دارد که ما دو گونه اخلاق داشته باشیم، اخلاق طبقه حاکم و اخلاق طبقه محکوم، و دو گونه فلسفه و دو گونه ادبیات و دو گونه هنر و دو گونه معنویات داشته باشیم ولی دو گونه مذهب نداشته باشیم؟ مذهب هم مثل همه چیزهای دیگر. ما مذهبی داریم مذهب مستضعفین، مذهبی هم داریم مذهب استضعافگرها. آن مفاهیمی که شما میگویید، مفاهیمی است که در مذهب گروه استضعافگر درست شده. سرنوشت حتمی یک چیزی است که آنها ساختهاند. فکر معاد به این صورت که حواله به معاد به عنوان دنیای بعد از مردن بدهند مال مذهبهای طبقه حاکم است. صبر و رضا و تسلیم و توکل و زهد و مانند آن مال مذهب طبقه حاکم است. مذهب طبقه محکوم اساساً نه به سرنوشت حتمی قائل است و نه حواله به آینده میدهد. شما میبینید که در تفسیرهایی که حالا برای قرآن مینویسند [1] رسماً [این مطلب را] مینویسند. هر جا که در قرآن «دنیا» دارد میگویند یعنی نظام پستتر، نظام سرمایه داری، هر جا که «آخرت» است میگویند یعنی نظام برتر، نظام سوسیالیستی. آن حوالههای به آینده، همه را از قرآن برداشتهاند. آخرت یکدفعه شده نظام سوسیالیستی و دنیا هم شده نظام سرمایه داری!

پس [از نظر این گروه] مذهب در عین اینکه خاستگاه مادی و طبقاتی دارد اما مانند هر روبنای دیگر دو ماهیت دارد یعنی ما دو گونه مذهب داریم متضاد با یکدیگر. همین طوری که شما قبول کردید که ما فلسفههای متضاد داریم، مذهبهای متضاد هم داریم، و اساساً شرک در قرآن از مقوله مذهب است نه از مقوله لامذهبی.

این سخن راست است؛ شرک در قرآن لامذهبی نیست، مذهب است. اینها میگویند که انبیا هیچ وقت با لامذهبی مبارزه نکردهاند. شما در کجا میتوانید پیدا کنید که انبیا با لامذهبی مبارزه کرده باشند. انبیا با مذهب حاکم مبارزه کردند و اساساً مبارزه با لامذهبی، اینکه نقش مذهب مبارزه با لامذهبی باشد خدعه مذهب حاکم است. وقتی که میخواهد مذهب محکوم را از وظیفه و رسالتی که دارد یعنی مبارزه طبقاتی با طبقه استضعافگر- که آن طبقه استضعافگر هم از خودش مذهبی دارد- بازدارد و مسیر مبارزه مذهب را که باید علیه آن طبقه باشد منحرف کند میآید مسئله لامذهبی را طرح میکند و میگوید مذهب باید علیه لامذهبی بجنگد. نه، مذهب نباید علیه لامذهبی بجنگد. کجای قرآن دارد که مذهب باید علیه لامذهبی بجنگد؟ این مفاهیم متافیزیکی که برای مذهب درست کردهاند و در مقابلش مفاهیم دیگری و این جنگها را ساختهاند همه ساختگی