مو به مو اجرا میکند و دولت واقعاً قوّه مجریه همان قوّه مقننه است. ولی اگر بنیاد اجتماعی جامعه یک بنیاد طبقاتی باشد باز در نهایت امر قانونی که وضع میشود قانون طبقاتی است، نمایندگانی که به مجلس میآیند نماینده یک طبقه معین هستند [1] و چون اینطور است بنابراین حکومتهای دموکراسی هم در واقع حکومتهای دیکتاتوری هستند یعنی نماینده یک طبقه معین هستند.

بدیهی است که این [نظریه] نمیتواند قابل قبول باشد. اگر ما واقعاً قبول کنیم- چنانکه نمونهاش در دنیا هست- که یک دولتهای دموکراتی وجود دارند که نماینده همه مردم هستند و برای همه مردم هم حق رأی قائل هستند، آن کارگر و محروم هم حق رأی برای خودش قائل است، بنابراین نمایندگان نمایندگانِ همه مردم بلکه همان اکثریت خواهند بود چون فرض این است که اکثریت محروم هستند و بنابراین دلیل ندارد که بگوییم قوانینی که وضع میشود قوانینی است که به نفع یک گروه معین است.

به هر حال اینها این حرفها را میزنند، منتها بعد به عصر حاضر و دولت انگلستان و نظایر آن مثال نمیزنند. شاید اگر این مثالها را میزدند گیر میکردند. مثالی که ذکر میکنند این است که میروند سراغ دولت یونان قدیم، میگویند که یکی از دموکراتترین دولتهای دنیا دولت یونان قدیم بوده است و یک دموکراسی در آنجا بوده است که نمونه آن دموکراسی در زمان ما وجود ندارد. در آن دولت حتی شرکت در مسائل اجتماعی یک امر اجباری بوده که هرکسی که به سن بیست سالگی میرسد باید در انجمن شهر شرکت کند، شوراها باید چنین باشد، انتخابات هم واقعاً صد درصد طبیعی بوده است. اما وقتی که خوب نگاه میکنیم میبینیم که جامعه یونان جامعهای است اشرافی و اریستوکراسی، جامعهای که یک اقلیت آزاد در آن وجود داشته و یک اکثریت برده. در مجموعِ چهارصد و پنجاه و پنج هزار نفر، نود هزار نفر آزاد بودند و سیصد و شصت و پنج هزار نفر دیگر برده بودند و تازه در این نود هزار نفر هم چون چهل و پنج هزار نفرشان غلامهای آزادشده بودند اینها هم حق رأی نداشتند، چهل و پنج هزار نفر دیگر حق رأی داشتند. این دموکراسی به صورت کامل در میان این چهل و پنج هزار نفر اجرا میشد، باقی دیگر را کأنه در زمره حیوانات حساب میکردند. پس باز ما میبینیم که این در واقع یک حکومت طبقاتی است. بعد میگوید تمام دموکراسیهای عالم دموکراسی است میان یک طبقه معین (طبقه حاکمه)، طبقه حاکمه میان خودشان دموکراسی دارند. مثل این است که همه دزدهای عالم که گروهی را تشکیل میدهند و سر گردنه را میگیرند، میان خودشان خیلی به صورت عادلانه و تساوی رفتار میکنند ولی همینها که برای خودشان عادل و متساوی الحقوق هستند مال مردم دیگر را میچاپند. میگویند پس