اساساً مردی چون حافظ که جهانبینیاش جهانبینی عرفانی است، وحدت را جانشین کثرت فلسفی، تجلّی را جانشین علّیت فلسفی، و عشق و زیبایی را جانشین عقل و وجوب فلسفی میکند و جهان را «جلوه یگانه زیبای علی الاطلاق» میداند چگونه ممکن است «خیام مآبانه» و «بوالعلامآبانه» بیندیشد؟! حافظ عنصرهای سه گانه «وحدت»، «جلوه»، «زیبایی» را در جهانبینی عرفانی خویش در این سه بیت از غزل معروف خود به نیکوترین و صریحترین شکلی بیان کرده است:

آنچه مایه اشتباه برخی شده که بیت مورد بحث را به عنوان اعتراض به خلقت از ناحیه حافظ تلقّی کردهاند، بکار بردن کلمه «خطاپوش» است. غافل از اینکه «ایهام» و «توریة» یعنی جمله یا کلمهای دو پهلو بکار بردن و احیانا کلمهای که خلاف مفهوم ظاهرش مراد است استعمال کردن، از محسّنات بدیعیه است و شعرای عرفانی، زیاد از آن بهره میگیرند. اشعار دیگر حافظ بخوبی قرینه مطلب است. بعلاوه، حافظ فرضاً اعتراض به خلقت داشته باشد آیا ممکن است با آنهمه احترام و تعظیم و اعتقاد کاملی که به اصطلاح به «پیر» دارد او را تخطئه کند؟! زیرا در آن صورت، مقصود حافظ یا این است که پیر در ادعای خود که میگوید خطا بر قلم صنع نرفت، دروغگو و مجاملهگر است و یا احمق و ساده دل.

حافظ در برخی اشعار خود، راز اصلی توجیه شرور را، یعنی تجزیه ناپذیری خلقت را به بهترین شکلی بیان کرده است و ما در جای خود آن مطلب را بیان خواهیم کرد. بنابر این، تصور اینکه حافظ در بیت مورد بحث بخواهد به خلقت اعتراض و نظر پیر را تخطئه نماید تصوّری عامیانه است.