این جمله عین مضمون یکی از آیات کریمه قرآن است:

قل ما کنت بدعا من الرّسل و ما ادری ما یفعل بی و لا بکم [1].

«بگو من، از میان پیامبران، نوظهور و تازه نیستم، و خبر ندارم که با من یا با شما چگونه رفتار میشود» [2]

نظیر این جریان در مرگ سعد بن معاذ هم نقل شده است. در آن قضیه، وقتی که مادر سعد در بالین وی مشابه همین جمله را میگوید رسول اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) میفرماید: ساکت باش، بر خدا حتم نکن: «لا تحتمی علی اللّه» یعنی از پیش خود در کاری که مربوط به خداست قضاوت حتمی نکن [3].

2 دینی جز اسلام پذیرفته نیست

نکته دیگری که قبل از ورود در اصل بحث میباید روشن گردد این است که بحث درباره نیکوکاریهای نامسلمانان را به دو گونه میتوان طرح کرد و در حقیقت دو بحث است: یکی اینکه آیا دینی غیر دین اسلام مقبول است و یا دین مقبول منحصر به

جواب این است که مفاد آیه کریمه همانطور که از مضمون حدیث بالا نیز دانسته میشود این است که نتیجه اعمال انسان و بالاخره سرنوشت انسان که عاقبت به کجا میانجامد برای هیچکس قطعی و روشن نیست؛ فقط خداوند است که از عاقبت قطعی آگاه است و اگر دیگران آگاهی مییابند تنها به وسیله وحی الهی است. پس آیهای که نفی میکند اطلاع بر سرنوشت نهایی را، مربوط است به اینکه پیغمبر یا کس دیگر با اتکاء و اطمینان به خود و عمل خود پیش بینی کند، و اما آیاتی که نشان میدهد پیغمبر اکرم از عاقبت امر خود و یا دیگران آگاه است به حکم وحی الهی است.