و ما نیز در زیارت او چنین خطاب میکنیم:

«اشهد انّک قد اقمت الصّلوة، و آتیت الزّکوة، و امرت بالمعروف، و نهیت عن المنکر، و جاهدت فی اللّه حقّ جهاده، و عملت بکتابه و اتّبعت سنن نبیه».

حفظ قانون

اکنون ببینیم شفاعت صحیح کدام است؟ شفاعت صحیح که تأیید کننده قانون و حافظ نظام است و آیات و روایات زیادی از طریق شیعه و سنی وجود آن را اثبات میکند بر دو گونه است:

1. شفاعت «رهبری» یا شفاعت «عمل».

2. شفاعت «مغفرت» یا شفاعت «فضل».

نوع اول شفاعتی است که شامل نجات از عذاب و نیل به حسنات و حتی بالا رفتن درجات میباشد، و نوع دوم شفاعتی است که تأثیر آن در از بین بردن عذاب و در مغفرت گناهان است و حدّاکثر ممکن است سبب وصول به حسنات و ثوابها هم بشود ولی بالا برنده درجه شخص نخواهد بود و این همان است که درباره آن، رسول اکرم (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) فرموده است:

ادّخرت شفاعتی لاهل الکبائر من امّتی، امّا المحسنون فما علیهم من سبیل [1].

«من شفاعتم را برای گناهکارانی از امّت که مرتکب گناه کبیره شدهاند ذخیره کردهام، اما نیکوکاران مورد مؤاخذه قرار نمیگیرند.»

شفاعت رهبری

برای توضیح این نوع از شفاعت لازم است مطلبی را که در بخش قبل تحت عنوان «عذاب اخروی» مورد دقت قرار دادیم به یاد آوریم. در آن بحث، گفتیم که اعمال و کردارهایی که انسان در دنیا مرتکب میگردد، در جهان دیگر تجسّم و تمثّل پیدا میکنند و حقیقت عینی آنها جلوهگر میشود. اکنون میافزاییم که در آخرت نه تنها اعمال، تجسم پیدا میکنند بلکه «روابط» نیز مجسم میگردد؛ روابط معنویای که