تعبیری در آیه استفاده شده است. در آیه این طور آمده است که مثَل نور الهی و هدایت الهی مثَل یک مشکات (چراغدان) است که در آن چراغی قرار بگیرد و آن چراغ در یک قندیل و شیشهای قرار بگیرد. طبعاً این سؤال به وجود میآید که چرا اصلًا قرآن این طور تعبیر کرده است؟ میتوانست بگوید: «کمِشْکوةٍ فیها زُجاجَةٌ، فِی الزُّجاجَةِ مِصْباحٌ (فیها مِصْباحٌ)» چراغدانی و در آن قندیل و شیشهای و در داخل آن شیشه چراغی باشد؛ اما میگوید: مشکاتی که در آن چراغی باشد، و بعد میگوید: و چراغ در شیشهای.

روایات ما این آیه را این طور تفسیر کردهاند که مقصود این است که چراغ ابتدا در مشکاتی باشد و بعد این چراغ از مشکات به زجاجهای منتقل شود، و سرّ این که آیه این طور ذکر شده این است که مقصود از «مشکوة» مشکات نبوت است و مقصود از «زجاجة» ولایت و امامت است و مقصود از آن درخت مبارک و پربرکتی که این مشکات و این زجاجه و این مصباح از او پیدا شده شجره ابراهیم است و [اینها] نتیجه دعای ابراهیم است. این مطالبی که راجع به این آیه عرض کردم در واقع حواشیای بود راجع به مطالبی که در جلسه قبل عرض کرده بودم.

آیه بعد میفرماید: فی بُیوتٍ اذِنَ اللَّهُ انْ تُرْفَعَ وَ یذْکرَ فیهَا اسْمُهُ یسَبِّحُ لَهُ فیها بِالْغُدُوِّ وَ الْاصالِ. رِجالٌ لا تُلْهیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیعٌ عَنْ ذِکرِ اللَّهِ وَ اقامِ الصَّلوةِ وَ ایتاءِ الزَّکوةِ یخافونَ یوْماً تَتَقَلَّبُ فیهِ الْقُلوبُ وَ الْابْصارُ [1] در خانههایی که خدا مجاز شمرده و اجازه داده است که آن خانهها بالا برده شوند و تعظیم و تکریم شوند و نام خدا در آن خانهها برده شود، در آن خانههاست که صبحگاهان و شامگاهان مردانی خدا را تسبیح میگویند که در عین

[1]. نور/ 36 و 37.