تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 520

کرده است. [1] ولی رعایت ترتیب نزول سور، هیچگونه ارتباطی در فهم معانی آیات قرآن ندارد؛ زیرا همین اندازه که معلوم باشد هر سوره، مکی است یا مدنی؛ در اوایل بعثت نازل شده یا اواخر آن؛ در سالهای نخست هجرت نازل شده یا اواخر آن؛ و در کجا و درباره چه نازل شده است؟ در فهم معانی آیات آن سوره مؤثر است؛ چه سوره را در صدر کتاب تفسیری خود قرار دهیم چه در ذیل آن؛ در صدر و ذیل قرار گرفتن سوره- در نوشتار- ربطی به فهم معنا و درک مقاصد آن ندارد. عمده شناخت موقعیّت نزولی سوره است؛ هر کجای مصحف بوده باشد.
مثلا، در فهم معانی پنج آیه نخست سوره علق- که در ثبت مصحف، شماره 96 است- اگر آن را در آغاز کتاب تفسیری قرارش دهیم چه تأثیری می‌تواند داشته باشد؟! یا سوره برائت را که در مصحف، شماره 9 است، در پایان تفسیر قرار دهیم؟! این گونه تصرّفات، بیشتر به توهّم می‌ماند تا واقع نگری.
در عین حال، دو تن از دانشمندان معاصر جهان عرب به این گمان خود جامه عمل پوشانیده‌اند:
1. نخست سید عبد القادر ملا حویش آل غازی از مردم سوریّه و دانشمندان آن دیار که در نسب، منتسب به سلسله ذریّه طاهره امام موسی بن جعفر علیه السّلام است. او در سال 1355 تفسیری بر اساس ترتیب نزول سوره‌ها نوشت. وی در مقدمه این تفسیر می‌گوید: «باید قرآنی چون قرآن امام علی- کرّم اللّه وجهه- که بر حسب نزول، ترتیب یافته بود نوشت؛ نه آنکه ادعا کنیم، قرآن موجود توقیفی نیست و باید نظم آن به هم بخورد، بلکه این روش برای درک پیام قرآن و عرضه آن بر توده مردم با شناخت تاریخ نزول و اسباب نزول و آگاهی از مطلقات و مقیّدات و دیگر خصوصیات آن، آسانتر خواهد بود. من در تفسیر این روش را از ایشان (امام علی علیه السّلام) برگزیدم و کسی در فواید بسیار آن، تردید ندارد».
این تفسیر، در سه بخش تنظیم شده است؛ دو بخش آن مخصوص سوره‌های مکی و یک بخش مخصوص سوره‌های مدنی است و با نام «بیان المعانی» در شش

[1] ر. ک: التمهید، ج 1، ص 133 به بعد.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 520

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست