شاید گفته شود که روا نبود تا این اندازه- درباره شناسایی افکار و عقاید سید احمد خان- سخن به درازا کشیده شود! ولی باید توجّه داشت که در واقع، از شخص سید احمدخان سخن نمی‌گوییم؛ بلکه سخن از یک جریان است که در جهان اسلام از همان زمان آغاز شده و همچنان به دست خودباختگان فرهنگ غرب ادامه دارد و هر روز گسترش پیدا می‌کند؛ البته به اشکال و انگیزه‌های گوناگون- که دست استعمار از ورای آن مشهود است- و هدف آن نیز جز سست کردن باورهای دینی نیست تا زمینه برای سلطه استثمارگران فراهم گردد.
لذا توجّه دادن نسل حاضر به سر منشأ این گونه افکار و اندیشه‌های به ظاهر نو ولی از پیش ساخته، ضرورتی است که وظیفه دینی و ملّی ما آن را ایجاب می‌کند.
البته بر این باوریم که روشنفکران علاقه‌مند به دین، خود به این حقیقت تلخ واقفند و در سایه عنایت الهی از گزند آفات مصون خواهند بود. «وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ». [3]

تفسیر دیگری بر همین منوال ولی مختصر که شاید برگزیده تفسیر سید احمدخان هندی باشد، در نیمه قرن چهارده (حدود سال 1350 ق) در مصر انتشار یافت که اعتراض شدید علمای الأزهر را برانگیخت و به دستور آنان هیأتی تشکیل شد و موارد نقض آن کتاب را آشکار ساخت. در تقریر این هیأت آمده است: «این بیچاره خواسته است از راه مخالفت با مشهور، شهرتی کسب کند و تلفیقاتی بیخردانه سرهم بافته و خود را رسوا کرده است. در نتیجه این تفسیر با دستور دولت مصادره