نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 495
3. تفسیر مراغی
نوشته شیخ احمد مصطفی مراغی، برادر شیخ محمد مصطفی مراغی- شیخ «الازهر» در آن زمان- و از شاگردان شیخ محمد عبده صاحب تفسیر «المنار»؛ او تفسیر خود را به همان سبک المنار و با استفاده از مباحث استادش تألیف کرد. وی در سال 1371 وفات نمود. تفسیر او از جامعترین تفاسیر معاصر است و اسلوب و طریقه نقل مطالب و نظم مباحث آن متناسب با نیاز زمان میباشد. مراغی در این تفسیر از داستانهای جعلی اسرائیلی و خرافات راه یافته در تفاسیر اجتناب ورزیده و هر کجا لازم بوده برای فهم کتاب خدا به علوم طبیعی متوسل شده و از همین رو این تفسیر در نوع خود، تفسیری نیکو و سودمند است. ذهبی میگوید: «در بین شاگردان مکتب شیخ محمد عبده، کسی را همچون استاد مراغی سراغ نداریم که به اندازه او از روح استاد و روش وی در تجدید و نوآوری و پرهیز از تقلید و اقدام برای تهذیب اسلام از شوائب و هوشیارسازی غافلان و ارشاد و هدایت آنان، تأثیر پذیرفته باشد. این مرد در مکتب استاد عبده پرورش یافت و دانش آموخت؛ در حالی که درون سینهاش، قلبی مملو از شوق به اصلاحات و انقلاب علیه هر چه بر سر راه اسلام و مسلمین قرار داشت، میتپید». [1] مراغی در تفسیر خود به سبک استاد عبده عمل کرده است؛ مثلا در مبهمات قرآن به تفصیل سخن نگفته و به جزئیات مسائلی که قرآن درباره آنها سکوت کرده و پیامبر هم درباره آنها چیزی نگفته است وارد نشده است؛ و روایات مجعول و ضعیف و اخبار و داستانهای اسرائیلی نیز در مورد چیزهایی که قرآن آنها را اجمالا رها کرده و شرح نداده است در تفسیر وی جایی نیافته است. توجه به اسرار تشریع و فلسفه احکام نیز از امتیازات این تفسیر است. میبینیم که مؤلّف اهتمام زیادی به کشف و اظهار اسرار تشریع اسلامی و حکمتهای تکالیف الهی، نشان میدهد تا محاسن اسلام را بیان و مردم را به راه راست هدایت کند. وی همچنین مشکلات جوامع و علل انحطاط دولتهای اسلامی را با استناد به