نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 469
رغبت فراوانی به فراگیری دانش پزشکی در خود احساس کردم و در این راه کوشیدم و سالیانی- در حدّ توان- به یادگیری آن پرداختم؛ سپس در دمشق اقامت گزیده، به درمان بیماران شتافتم. تا اینکه در سال 1290 در نشستی علمی که پزشکان مسیحی نیز در آن حضور داشتند، سخن از تکوین و پیدایش ذغال سنگ به میان آمد و از اینکه آیا در کتب عهدین (تورات و انجیل) اشارهای به آن شده یا نه، بحث شد و سرانجام به پاسخ منفی رسیدند. سپس رو به من کردند و از من- به عنوان یک دانشمند اسلامی- پرسیدند: آیا در قرآن به این موضوع اشاره شده است؟ من، به اندازه توانایی علمی خود مطالبی گفتم. پس از آن به سراغ کتب تفسیر رفتم و در سخن مفسران بزرگ اندیشیدم و در نوشتههای تفسیری و کتب طب کاوش نمودم ... و در نتیجه به آنچه در پیش رو دارید دست یافتم ...». این کتاب در نوع خود، اثر جالبی است و بر اقوال و آراء علمای گذشته و حال تکیه دارد. مؤلف آن، در حدّ امکان تلاش و جدّیّت فراوانی نموده است. خداوند او را پاداش نیکو دهد. پس از وی کتابها و رسالههای فراوانی در این زمینه به رشته تحریر در آمد و گروهی از متخصّصان رشتههای مختلف علوم طبیعی و ریاضی که به مبانی اسلام و تعالیم قرآن معتقد بودند، عنایت خاصّی در این راه از خود نشان دادند و هر یک در حدّ وسع و توانایی علمی خود کوشیدند تا گوشهای از دلایل اعجاز علمی قرآن را بیان کنند.
2. طبائع الإستبداد و مصارع الإستعباد
نوشته استاد عبد الرحمان کواکبی (متوفای 1320) معروف به سید فراتی یکی از اصلاح طلبان جهانگرد است. وی هنگام اقامت در مصر- در سال 1318 مقالاتی در زمینه سازش علم و دین در روزنامهها نوشت؛ سپس بر آنها افزود و کتابی مستقل گرد آورد. در این کتاب، با همین گرایش، آیاتی از قرآن را تفسیر نموده است. وی از قرآن با عنوان «شمس العلوم و کنز الحکم» یاد میکند و میگوید: «علت آنکه علمای سلف از بیان محتوای علمی قرآن خودداری میکردند، بیم از جمودگرایان
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 469