تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 304

متأسفانه پیک مرگ به وی مهلت نداد که آن را به پایان برساند و هنگامی که به تفسیر این آیه رسید «وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها أَبَداً لَهُمْ فِیها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ نُدْخِلُهُمْ ظِلًّا ظَلِیلًا» [1] به جوار رحمت ایزدی شتافت. تا همان گونه که در این آیه وعده داده شده، پاداش خویش را- از پروردگار عالم- دریافت کند؛ زیرا «الکریم إذا وعد وفی».
شیخ بزرگوار، علامه بلاغی علاوه بر زبان عربی، با زبانهای عبری، انگلیسی و فارسی بخوبی آشنا بود و این آشنایی، وی را در مراجعه به مهمترین منابع تحقیق درباره ادیان گذشته و شناخت اصول مبانی آنها کمک کرد؛ چنانکه تألیفات وی در این زمینه (ادیان کهن) اساسی محکم و پایه‌ای استوار دارد.
مقصود و هدف وی در تفسیر، بیان حقایق کلام خداوند و اظهار رسالت و پیام قرآن، با اسلوبی سهل و متین و سبکی میان ایجاز و اطناب و نیز احاطه بر جمیع جوانب کلام خداست؛ چنانکه مجالی برای شبهات معاندان و شک و تردیدهای مخالفان نمی‌گذارد. وی علاوه بر این با توجه به ادب و بیان والا و شناختی که نسبت به مبانی فقه و فلسفه و کلام و تاریخ و مخصوصا تاریخ ادیان و سنتهای امتهای گذشته داشت، توانست بسیاری از مشکلات تفسیر را حل کند؛ به همین جهت، روش وی در تفسیر، صبغه ادبی و کلامی برجسته‌ای دارد که نظیر آن کمتر یافت می‌شود. خدایش رحمت کند.

[1] «و کسانی را که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند در باغهایی داخل می‌کنیم که از زیر درختان آنها نهرها روان است و آنان تا ابد در آن جاویدانند و برای آنان در آنجا همسرانی پاکیزه است و ما آنان را در سایه‌ای پایدار وارد می‌کنیم». نساء 4: 57.
ولی ذهبی به این مفسر عالیقدر اهانت نموده است؛ که نشاندهنده تباهی درونی وی است. وی بی‌پروا می‌گوید: «تفسیر بلاغی با این آیه ختم می‌شود: «إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیاتِنا سَوْفَ نُصْلِیهِمْ ناراً ...» نساء 4: 56. ر. ک:
التفسیر و المفسرون، ج 2، ص 44. شاید دست سرنوشت بلای خود را بر او (ذهبی) نازل کرد؛ زیرا در سال 1977 م به بدترین وضعی به قتل رسید و نتیجه گستاخی خود به بندگان صالحی از قبیل بلاغی- که تمام زندگیش در دفاع از حریم اسلام گذشت- را دید. به هر حال بلاغی به خاطر خدا کار کرد و مصداق این آیه قرآن بود که می‌فرماید: «فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ إِنَّا کَفَیْناکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ»؛ پس آنچه را بدان مأموری آشکار کن و از مشرکان روی بر تاب؛ که ما [شر] ریشخندکنندگان را از تو برطرف خواهیم کرد». حجر 15: 94 و 95.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 304

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست