تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 209

نصّ و بلکه با دلیل عقل و فطرت سلیم ناسازگار است. به عنوان مثال هنگام ذکر قصه هاروت و ماروت، بر اساس روایات اسرائیلی و به پیروی از بیضاوی چنین می‌گوید: «آن دو [هاروت و ماروت شراب نوشیدند و در برابر بت سجده کردند و مرتکب زنا شدند». سپس با ارائه تأویلی دور از فهم متعارف می‌گوید: «شاید مراد از دو ملک، روح و قلب باشد؛ چون آن دو، از عالم روحانی به عالم جسمانی فرود آمدند تا حق را بر پا دارند ولی فریفته زیبایی و جمال زندگانی دنیا شدند و در چنگال شهوت گرفتار آمدند. شراب غفلت نوشیدند و بندگی بت نفس گزیدند و عقل نصیحتگر خود را به سبب تغذیه نکردن آن با دانش و تقوا، کشتند و اثر پند و اندرز آن را از جانهای خود زدودند و با سرکشی و تمرّد آماده زنا با زنی به نام «زهره» شدند. ولی دنیا که مظهر فریب و نیرنگ است بر طبق عادت همیشگی‌اش از ایشان که خواهان دنیا بودند گریخت و آنها را تنها گذاشت. زهره نیز به آسمان رفت و ستاره زهره که نشانه طرب و نشاط نیز هست هموست. ولی تا زمانی که در آسمان باشد، درخشش دلفریب نور دنیا از مکانی بلند و دور از دسترس هوادارانش دلربایی خواهد کرد. حب دنیا در قلب آن دو موجب شد به سحر و جادو روی آورند. پس از آنکه از مستی غفلت به هوش آمدند و عقلشان بازگشت، آسانترین عذاب را برگزیدند؛ سپس به عالم برزخ برده شدند؛ در آنجا- در حالی که سرهایشان به طرف پایین است- تا روز رستاخیز، در عذاب خواهند ماند». [1]
شایسته فقیه نامور و فرهیخته‌ای چون فیض، آن بود که این گونه اسرائیلیات و روایات مخدوش و بی‌اساس را کنار نهد؛ حتی اگر این روایات دروغین به اهل بیت علیهم السّلام هم نسبت داده شده باشد، [2] شایسته نیست تأویل شود بلکه باید کنار گذاشته شود.

[1] تفسیر صافی، ج 1، ص 130، ذیل آیه 102 از سوره بقره.
[2] در جای خود یادآور شدیم که دروغ پردازان، از جعل سند هم روی گردان نبودند و هر گفتار پسند خود را به هر که می‌خواستند نسبت می‌دادند و برای آن سند می‌ساختند.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 209

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست