نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 207
21. تفسیر صافی
این تفسیر اثر ملامحسن، محمد بن مرتضی معروف به فیض کاشانی (متوفای 1091) است. او محدثی فقیه و فیلسوفی عارف بود. در کاشان دیده به جهان گشود و در آن شهر مدارج علمی را طی کرد و آوازهای بسزا یافت. سه تفسیر بزرگ، متوسط و کوچک دارد با نامهای- بترتیب- «صافی، اصفی و مصفی». تفسیر صافی آمیزهای از روایت و درایت و نقل و عقل است. این تفسیر شامل تمامی آیات قرآن است و مؤلف در بیان عبارات خود به «تفسیر بیضاوی» عنایت ویژه داشته و اغلب عبارات خود را از آن برگزیده است و سپس متون روایات نقل شده از اهل بیت علیهم السّلام را ذکر کرده است. در آغاز تفسیر مقدمهای مشتمل بر دوازده فصل نگاشته و در آن از شؤون مختلف قرآن و فضیلت آن، ثواب تلاوت آیات و تفسیر و تأویل سخن گفته است. مقدمه این کتاب از جامعترین مقدمات تفسیری است که به رشته تحریر در آمده و مؤلف آن کوشیده است تا مواضع مفسران را نسبت به تفسیر مأثور و متکی بر روایات و تفسیر عقلی متکی بر اجتهاد را بیان کند و شایستگیها و تواناییهایی را که لازم است یک مفسر داشته باشد توضیح دهد. او نام هر یک از این فصلها را مقدمه نامیده که گزارش کوتاه هر یک از فصلهای دوازدهگانه بدین شرح است: وی در مقدمه نخست، پس از پیشگفتار، به نقل روایات مربوط به فضیلت قرآن و سفارش به تمسک به آن پرداخته است. مقدمه دوم، درباره علم اهل بیت نسبت به قرآن است که در آن، به بیان نکاتی توجه شده است؛ از جمله اینکه امامان معصوم علیهم السّلام تفسیر همه آیات را میدانند و به ظاهر و باطن قرآن کاملا آگاهند. مقدمه سوم، در بیان اینکه اغلب آیات قرآن مربوط به شأن اولیای خدا و دشمنی با دشمنان اوست. مقدمه چهارم، در بیان معنای تفسیر و تأویل؛ ظهر و بطن؛ محکم و متشابه؛ ناسخ و منسوخ و جز آن؛
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 207