نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 486
ولی دیگر فقها بر آنند که سه طلاق انجام شده و طلاق بائن محسوب میشود و حق رجوع ساقط شده است. ائمه اهل بیت علیهم السّلام این نظر را مخالف قرآن و سنت دانستهاند. آیه در سوره طلاق چنین است: «فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ» [1] و در سوره بقره: «الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسانٍ فَإِنْ طَلَّقَها فَلا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ» [2]. عبد اللّه بن جعفر از صفوان جمال از امام صادق علیه السّلام روایت کرده است که: «مردی به امام عرضه داشت: من زنم را در یک مجلس سه طلاق دادهام؛ تکلیف من چیست؟ امام فرمود: میتوانی رجوع کنی- آنگاه فرمود:- مگر کتاب خدا را نخواندهای که میفرماید: «یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ» هر عملی که بر خلاف کتاب خدا و سنت پیامبر باشد باید به کتاب خدا و سنت پیامبر باز گردانده شود» [3]. نیز از اسماعیل بن عبد الخالق روایت میکند که گفت: «از امام صادق علیه السّلام شنیدم که میفرمود: عبد اللّه بن عمر زنش را در یک مجلس سه طلاقه کرد؛ پیامبر خدا آنها را یک طلاق به حساب آورد و او را به کتاب خدا و سنت ارجاع داد» [4]. شیخ طوسی میگوید: «معنای «فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ» این است که زن را موقعی طلاق دهد که پاک باشد و با او نزدیکی نکرده و نیز واجد دیگر شرایط باشد» [5]؛ یعنی طلاق باید در حالتی باشد که زن بتواند عده نگه دارد. بنابراین معنای «لِعِدَّتِهِنَّ» لقبل عدتهنّ است که به همین شکل هم در قرآن قرائت شده است. شیخ میگوید: «شکی نیست که قاری این قرائت به جهت تفسیر و توضیح آیه، لفظ قبل را آورده است، ولی چنین قرائتی به عنوان قرآن صحیح نیست» [6]. در «سنن بیهقی» از [1] «چون خواهید زنان را طلاق گویید از هنگامی که عدّهشان آغاز تواند شد [در طهر غیر مواقعه طلاق دهید». طلاق 65: 1. [2] «طلاق [رجعی دو بار است، پس از آن یا [باید او را] به نیکی نگاه داشت، یا به نیکی رها کرد ... آنگاه چون زن را طلاق گفت دیگر بر او حلال نیست مگر آنکه به همسری جز او شوهر کند». بقره 2: 230- 229. [3] قرب الاسناد، ص 30. وسائل الشیعه، ج 22، ص 69، شماره 25. [4] قرب الاسناد، ص 60. وسائل الشیعه، ج 22، ص 70، شماره 26. [5] تفسیر التبیان، ج 10، ص 30- 29. [6] الخلاف، ج 2، ص 224، کتاب طلاق.
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 486