تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 276

آوردن معارف اسلامی شدیدا حریص بودند. تعداد بسیاری از آنان از آگاهی فراوان و سرعت انتقال ذهنی سرشاری برخوردار بودند. «مردانی که بر پیمانی که با خدا بسته بودند استوار مانده بودند» [1] و خداوند آنان را از سرچشمه زلال سیراب نمود. [2]
در گذشته، کلام ابن مسعود را یادآور شدیم که گفت: «هر یک از ما آنگاه که ده آیه می‌آموخت از آن نمی‌گذشت مگر اینکه معانی و شیوه عمل به آن را نیز می‌آموخت» [3].
این گفتار، کهن‌ترین متن تاریخی است که میزان توجه فراوان صحابه را به فراگیری مفاهیم قرآنی و کوشش در راه عمل به احکام آن خاطرنشان می‌سازد.
امیر مؤمنان علیه السّلام درباره فرموده‌های شگفت‌آور خویش- که برای مردم آن روز تازگی داشت- می‌فرماید: «این‌ها دانش‌هایی است که از صاحب دانش توانمندی آموختم ... دانشی که خداوند به پیامبرش و او به من آموخت و سپس از خداوند درخواست نمود تا سینه‌ام آن را فراگیرد» [4].
ابن عباس- شاگرد موفق آن حضرت- از علاقه‌مندترین مردم به فراگیری دانش و شناخت احکام و حلال و حرام اسلام بود. او به علت علاقه شدید به آموختن علم، آنچه را در روزگار حیات پیامبر صلّی اللّه علیه و آله به دلیل کمی سن [5] از دست داده بود، پس از وفات وی با مراجعه به اصحاب گرامی‌اش جبران نمود. در گذشته نیز پیامبر برای او دعا کرده بود که: «خداوند، علم تأویل را به او بیاموزد و فقاهت دینی به او مرحمت کند و او را از اهل ایمان قرار دهد» [6].
حاکم نیشابوری درباره شدت اشتیاق ابن عباس به آموختن علم روایت کرده:
«وی پس از وفات پیامبر صلّی اللّه علیه و آله به مردی از انصار گفت: همت کن تا دانش آموزیم هنوز اصحاب پیامبر صلّی اللّه علیه و آله حیات دارند. مرد انصاری گفت: عجیب است از تو ابن عباس!

[1] «رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ». احزاب 33: 23.
[2] «لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً». جن 72: 16.
[3] جامع البیان، ج 1، ص 27 و 30.
[4] صبحی الصالح، نهج البلاغه، خطبه 128، ص 186.
[5] او به سال 3 قبل از هجرت تولد یافت.
[6] حاکم آن را نقل کرده و صحیح شمرده است. ر. ک: المستدرک علی الصحیحین، ج 3، ص 536.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 276

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست