نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 135
ابن فهد حلّی [1] از امام جواد علیه السّلام نقل کرده که فرمود: «در میان دو تن که از نظر حسب و دین برابرند برترینشان نزد خداوند ادیبترین آنان است». راوی گفت: پرسیدم: برتری چنین شخصی را در میان مردم در مجالس میدانم؛ برتری او نزد خداوند به چیست؟ فرمود: «به خواندن قرآن همان گونه که نازل شده است و به اینکه نیایش او بیغلط باشد؛ چرا که نیایش غلط به سوی خدا بالا نمیرود». آنچه گفتیم در صورتی است که بخواهند خود قرآن را قرائت کنند؛ اما اگر ضرورت، تفسیر یا ترجمه قرآن به زبان غیر عربی را ایجاب کرد، روایات در صدد نهی از آن نخواهد بود؛ در عین حال، به کسی که قادر بر تلفظ عربی نیست، خواندن به لهجه غیر عربی اجازه داده شده است. پیامبر صلّی اللّه علیه و آله فرمود: «شخص عجم از امت من قرآن را با لهجه عجمی میخواند و فرشتگان آن را با لهجه عربی بالا میبرند» [2]. فقها [3] به ویژه فقهای امامیه اتفاق نظر دارند که قرائت در نماز به غیر زبان عربی جایز نیست حتی برای کسی که از سخن گفتن به زبان عربی ناتوان است و تنها میتواند آیات دیگری از قرآن را به جای حمد و سوره در قرائت برگزیند یا به گفتن دعا و ذکر «لا اله الا اللّه» و تسبیح گفتن- حتی الامکان- مشغول گردد، اما تغییر دادن قرائت به زبان فارسی یا هر زبان دیگری هرگز جایز نیست، مگر به عنوان ذکر مطلق، اگر ذکر گفتن را به غیر زبان عربی در نماز تجویز کنیم که آن هم خالی از اشکال نیست. محقق همدانی میگوید: «برای اینکه آنچه در قرائت خوانده میشود حقیقتا و واقعا قرآن باشد، باید عین همان ماهیت نازل شده از سوی خداوند بر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله از نظر ماده و صورت خوانده شود. خداوند قرآن را به زبان عربی نازل کرده است. بنابراین ایجاد دگرگونی در صورت آن، که همان هیأت معتبر در زبان عربی بر حسب وضع لغوی است، مانند ایجاد تغیر در ماده آن، مانع از آن است که بگوییم: این هیأت تغییر یافته همان ماهیت اولیه است» [4]. [1] عدة الداعی، ص 18. [2] وسائل الشیعه، ج 6، ص 221. [3] به جز ابو حنیفه و کسانی که با او هم نظرند چنان که خواهد آمد. [4] ر. ک: مصباح الفقیه، کتاب الصلاه، ص 273.
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 135